1620 - نیت ، اساس اعمال
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
انما الاعمال بالبنیات
همانا کارها بر اساس نیت ها است . (بحارالانوار، ج 81، ص 381).
1621 - نیت براى تمامى کارها
قال الصادق - علیه السلام -
لابد للعبد من خالص النیة فى کل حرکة و سکون لانه اذا لم یکن هذا المعنى یکون غافلا
براى بنده لازم است که در همه اعمال و عبادات و درهر حرکت و سکونى نیت خالصانه داشته باشد زیرا اگر چنین نباشد، آن بنده جزء غافلین به حساب مى آید. (میزان الحکمة ، ج 10، ص 285).
1622 - اهمیت نیت
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
انما لکن امرء مانوى فمن کان هجرته الى الله و رسوله فهجرته الى الله و رسوله و من کان هجرته الى دنیا یصیبها او امرئة ینکحها فهجرته الى ما هاجر الیه
همانا براى هر کس همان چیزى است که نیت کرده ، پس هرکس نیتش از هجرت خدا و رسول باشد، اجر و مزدش بر خدا و رسول است و هر کس نیتش از هجرت ، رسیدن به دنیا یا ازدواج با زنى باشد، بهره اش همان است که به سوى او هجرت کرده است . (مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 90).
1623 - سئل ابوعبدالله - علیه السلام -
ماالعبادة ؟ فقال حسن النبیة بالطاعة من الوجه الذى یطاع الله منه
از امام جعفر صادق - علیه السلام - پرسیدند: حقیقت عبادت چیست ؟ فرمود: نیت خوب داشتن به اطاعت و بندگى درکار و جهتى که خداوند اطاعت و بندگى مى شود. (میزان الحکمة ، ج 10، ص 287).
1624 - نیت در عمل
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
لاعمل الابالنبیة
عملى نباشد، جزبه نیت (بحارالانوار، ج 84، ص 371).
1625 - نیت صادق در عمل
قال على - علیه السلام -
صلاح العمل بقدر صلاح النیة و قال ایضا: افضل العمل النیة الصادقة
صالح بودن عمل به صلاحیت نیت آن است و نیز فرمود: بهترین عمل ، نیت صادق و خالص در عمل است .(میزان الحکمة ، ج 10، ص 287).
1626 - نیت براى نماز شب
قال الصادق - علیه السلام -
ان العبد لینوى من نهاره ان یصلى باللیل فتغلبه عینه فیثبت الله له صلاته و یکتب نفسه تسبیحا و یجعل نومه علیه صدقة
گاهى مؤ منى در روز تصمیم مى گیرد که در شب نماز شب بخواند، ولى خوابش مى برد و موفق به خواندن نماز شب نمیشود خداوند به دلیل همان نیت و قصدش براى او اجر نماز شب را ثبت مى فرماید و براى نفس هایش ثواب تسبیح و براى خوابش ثواب صدقه مى دهد. (میزان الحکمة ، ج 10، ص 280).
1627 - نیت از فرایض نماز است
قال الصادق - علیه السلام -
فرائض الصلاة سبع : الوثت ، الطهور، و التوجه ، و القبله ، و الرکوع و السجود، و الدعاء
فرایض نماز بر هفت قسم است : وقت ، طهارت ، نیت ، قبله ، رکوع ، سجود و دعا (در قنوت ) (بحارالانوار، ج 85، ص 197).
1628 - نیت روح عمل است
قال الصادق - علیه السلام -
و النیة افضل من العمل الا و ان النیة هى العمل (ثم تلى قوله تعالى :) قل کل یعمل على شاکلته یعنى على نیته
نیت عمل از خود عمل برتر است ، آگاه باشید که نیت ، اصل و روح عمل است . (سپس این آیه را تلاوت فرمود:)(( بگو هرکس بر طبق شاکله خود عمل مى کند)) یعنى بر طبق نیت و قصد خود. (میزان الحکمه ، ج 10، ص 271).
1629 - نیت وقصد الهى
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
یا اباذر! لیکن لک فى کل شى ء نیة حتى فى النوم و الاکل
اى ابوذر ! باید تو را در هر کارى نیت و قصدى باشد، حتى در خواب و خوراک . (میزان الحکمه ج 10، ص 285).
1630 - پاداش نیت خالص
سئل الصادق - علیه السلام -
کیف تکون النیة خیرا من العمل ؟ قال : لان العمل ربما کان ریاء للمخلوقین و النیة خالصة لرب العالمین ؛
از امام صادق - علیه السلام - سؤ ال شد: چگونه نیت از عمل برتر است ؟ فرمود: در عمل ممکن است ریا باشد، ولى نیت امرى است خالص براى خداوند. (بحارالانوار، ج 15، ص 3).
1631 - نیت اهل بهشت و جهنم
قال الصادق - علیه السلام -
انما خلد اهل النار فى النار لان نیاتهم کانت فى الدنیا لو خلدوا فیها ان یعصوا الله ابدا فبالنیات خلد هولاء و هولاء
اهل جهنم براى همیشه در دوزخ جاى دارند، چون نیت و قصدشان این بودکه اگر براى همیشه در دنیا باشند، معصیت کنند و اهل بهشت همیشگى هستند، چون قصد آنان اطاعت و بندگى در دنیا براى همیشه بود، پس هر دو گروه به شکل قصد و نیت شان جاودان گشته اند.
1632 - محشور با نیت در قیامت
قال الصادق - علیه السلام -
ان الله یحشر الناس على نیاتهم یوم القیامة
به درستى که خداوند، مردم را در روز قیامت به شکل و شمایل نیاتشان محشور مى کند. (میزان الحکمة ، ج 10، ص 272).
1633 - نیت براى نماز
قال الباقر - علیه السلام -
لاینبغى للرجل ان یدخل فى صلاة حتى ینویها و من صلى فکانت نیته الصلاة لم یدخل فیها غیرها قبلت منه اذا کانت ظاهرة و باطنة
سزاوار نیست که شخصى واردنماز شود، مگر با نیت ، و کسى که همراه با نیت مشغول نماز شده و نیتى جز نماز ندارد، نماز او قبول است ، در صورتى که ظاهر و باطن نمازش براى خدا باشد. (بحارالانوار، ج 84، ص 377).
1634 - بهترین ذخیره ها
قالى على - علیه السلام -
افضل الذخائر حسن الضمائر
برترین ذخیره ها، نیکویى نیت و صفات ملکات است . (غرر الحکم ، ج 2، حدیث 3524).
1635 - نیت نیکو و پاداش آن
قال على - علیه السلام -
احسان النیة یوجب المثوبة
نیکو کردن نیت (وقصدکارهاى خوب ) موجب ثواب خواهد شد.(غرر الحکم ، ج 2، ص 1265).
1636 - توفیق در کارها
قال على - علیه السلام -
فى الاخلاص النیات نجاح الامور
در خالص گردانیدن نیت ها پیروزى و موفقیت در کارها است .(غرر الحکم ، ج 2، حدیث 6510).
1637 - اثر نیت خالص
قال على - علیه السلام -
لو خلصت النیات لزکت الاعمال
اگر نیت ها خالص شوند عمل ها پاکیزه خواهند شد. (غرر الحکم ، ج 2، حدیث 7578).
1638 - عمل بدون نیت
قال على - علیه السلام -
لاعمل لمن لانیة له
عملى نیست براى کسى که او نیتى نیست . (غررالحکم ، ج 2، حدیث 10771).
1639 - نیت شرط اساسى نماز
فقه الرضا - علیه السلام - سئل بعض العلما من ال محمد - علیهم السلام : فقیل له : جعلت فداک ما معنى الصلوة فى الحقیقة ؟ قال : صلة الله للعبد بالرحمة و طلب الوصال الى الله من العبد اذا کان یدخل بالنیة ویکبر بالتعظیم و الاجلال ویقرء یالتریل و یرکع بالخشوع ویرفع بالتواضع ویسجد بالذل و الخضوع ویتشهد بالاخلاص مع الامل و یسلم بالرحمة و الرغبة و ینصرف بالخوف و الرجاء فاذا فعل اداها بالحقیقة
از امام رضا (ع ) سوال شد: فدایت شوم معناى حقیقى نماز چیست ؟ امام فرمود: نماز صله و موهبتى است از طرف خداوند مهربان براى بنده از راه رحمت و عنایت و نماز مطالبه وصال و تقرب بنده به سوى خداوند است وقتیکه با نیت داخل نماز گردیدو با تعظیم و اجلال هرچه بیشتر براى خداوند تکبیر گفت و با ترتیل قرائت کردو با خشوع رکوع کرد و با تواضع از رکوع بلند شد و با ذلت و خضوع سر به سجد گذاشت و با اخلاص و آرزو تشهد خواند، سپس نمازش را با رغبتى تمام و با امید به رحمت واسعه الهى سلام داد و به پایان رساند در حالى که بین خوف و رجا باشد، (چون نمى داند که آیا نمازش مقبول درگاه حضرت حق قرار گرفته یا خیر؟) پس هرگاه چنین نمازى را به جاى آورد، رعایت مسائل یاد شده را نموده ، نمازى با حقیقت به جاى آورده است . (بحارالانوار، ج 84، ص 246، مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 264).
منبع: جامع آیات و احادیث موضوعى نماز (جلد دوم) عباس عزیزى