اهمیت و آثار عبادت

 

  1570 - اشتیاق به عبادت
عن الحسن بن على - علیه السلام -
ان من طلب العبادة تزکى له و اذا اضرت النوال بالفریضة فارفضوها هرکس اشتیاق عبادت دارد، دل را براى آن پاک مى کند و هرگاه نمازهاى مستحبى به نمازهاى واجب ضرر رساند. (در صورتى که نماز شب ، به قضا شدن نماز صبح انجامند. آنها راترک کنید. (تحف العقول ، ص 267).

 1571 - عبادت مطلوب
عن الامام حسن العسکرى - علیه السلام -
لیست العبادة کثرة الصیام و الصلاة و انما العبادة کثرة التفکر فى امر الله
عبادت به بسیارى روزه و نماز نیست ، بلکه عبادت به اندیشیدن بسیار در امر (قدرت ) خداوند است . (بحارالانوار، ج 88، ص 373).

 1572 - نماز، بهترین عبادت
قال الرضا - علیه السلام -
ان الصلوة افضل العبادة لله
همانا نماز، بهترین وسیله بندگى براى خدا است . (جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 50).

 1573 - اقسام عبادت کنندگان
قال الصادق - علیه السلام -
ان العبادة ثلاثة : قوم عبدوالله - عزوجل - خوفا فتلک عبادة العبید و قوم عبدواالله - تبارک و تعالى - طلب الثواب فتلک عبادة الاجراء وقوم عبدوالله - عزوجل - حبا له فتلک عبادة الاحرار و هى افضل العبادة
عبادت کنندگان سه گروهند: دسته اى که از ترس خدا را عبادت مى کنند که این ، عبادت بردگان است گروهى که خداوند - تبارک و تعالى - را به طمع ثواب پرستش مى کنند که این ، عبادت مزدوران است و دسته اى خداى بلند مرتبه را عبادت مى کنند براى دوستى و محبت او و این ، عبادت آزادمردان است و بهترین عبادت است . (بحارالانوار، ج 70، ص 255 کافى ج 2، ص 84 وسائل الشیعه ، ج 1، ص 45).

 1574 - عبادت و حرام خوارى
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
العبادة مع اکل الحرام کالبناء على الرمل
عبادت کردن با حرام خوارى ، مثل بنا کردن ساختمان بر روى شن است . (بحارالانوار، ج 84، ص 258).

 1575 - عبادت در خفا
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
اعظم العبادة اجرا اخفاها
پاداش عبادتى که مخفى تر باشد، بیشتر است . (بحارالانوار، ج 70، ص 251).

 1576 - اندیشیدن در امور خداوند
قال الصادق - علیه السلام -
لیست العبادة کثرة الصلوة والصوم انما العبادة التفکر فى امر الله
زیاد نماز خواندن و روزه گرفتن عبادت نیست ، بلکه اندیشیدن در امر خداوند عبادت است .(میزان الحکمة ، ج 7، ص 543).

 

 

 1577 - عبادت تحمیلى
قال الصادق - علیه السلام -
لاتکرهوا الى انفسکم العبادة
عبادت رابر خودتان تحمیل نکنید. (اصول کافى ، ج 2، ص 83).

 1578 - عشق به عبادت
قال رسول الله عشق العبادة و عانقها
خوشا به حال آن کسى که به عبادت عشق ورزد و آن را همچون محبوبى در برگیرد. (بحارالانوار، ج 71، ص 212).

 1579 - سه نمونه عبادت
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
اذا کان یوم القیامة صارت امتى ثلاث فرق : فرقة تعبدون الله خالصا و فرقة تعبدون الله ریاء و فرقة تعبدون الله یصیبون به دنیا
روز قیامت امت من به سه گروه تقسیم مى شوند:
1 - گروهى که خداوند را با اخلاص عبادت کرده اند؛
2 - گروهى که ریاکارانه به عبادت خدا پرداخته اند؛
3 - گروهى که براى دستیابى به دنیا عبادت کرده اند؛ (تفسیر المیزان ، ج 10، ص 181)

 1580 - نتیجه چهل شبانه روز اخلاص
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
ما اخلص عبدلله - عزوجل - اربعین صباحا الا حرت ینابیع الحکمة من قلبه على لسانه
کسى که چهل شبانه روز براى خدا اخلاص پیشه کند، چشمه هاى حکمت از قلب وى بر زبانش جارى مى شوند. (بحارالانوار، ج 70، ص 242).

 1581 - عبادت همراه با اخلاص
قالت فاطمة الزهراء - علیها السلام -
من اصعد الى الله خالص عبادته اهبط الله عزوجل الیه افضل مصلحته
کسیکه عبادت با اخلاص را به خدا تقدیم بدارد، خداوند برترین مصلحت ها را بر او نازل مى کند. (بحارالانوار، ج 70، ص 250).

 1582 - ملاک عبادت
فى الحدیث :
الاخلاص ، ملاک العبادة
اخلاص ، معیار عبادت است . (غرر الحکم ، ج 1، ص 30).

 1583 - نشانه اخلاص
قال الصادق - علیه السلام -
و ادنى حد الاخلاص بذل العبد قاطته ، ثم لایجعل لعمله عندالله قدرا فیوجب به على ربه مکافاة بعمله ، لعمله انه لو طالبه بوفاء حق العبودیة لعجز
کمترین نشانه اخلاص آن است که آدمى در اطاعت و عبادت حق ، کوشا باشد، و براى عمل خود ارزشى قایل نباشد و خود را طلبکار خدا نداند، زیرا مى داند اگر خداوند آن گونه که باید از او مطالبه عبادت کند، از انجام آن ناتوان خواهد بود. (شرح مصباح الشریعة ، ص 424).

 1584 - عبادت مخلصان
قال على - علیه السلام -
التفکر فى ملکوت السموات و الارض عبادة المخلصین التفکر فى الاء الرحمن نعم العبادة
اندیشیدن در ملکوت آسمان ها و زمین ، عبادت مخلصان است و اندیشیدن در نعمت هاى خداوند نیکو عباداتى است . (غرر الحکم ، ج 4، ص 5).

 1585 - اخلاص و بالارفتن عمل
قال على - علیه السلام -
بالاخلاص ترفع الافعال
به وسیله اخلاص ، اعمال انسان بالا مى رود (و پذیرفته مى شود). غرر الحکم ج ، 1 ص 332).

 1586 - سعادتمند کیست ؟
قال على - علیه السلام -
السعید من اخلص الطاعة
سعادتمند کسى است که که در عبادت و طاعت مخلص باشد.
(مشکوة الانوار، ص 11).

 1587 - جایگاه عبادت
قال على - علیه السلام -
لا عبادة کاداء الفرائض
هیچ عبادتى مانند انجام واجبات نیست . (منتخب الغرر، ص 48).

 1588 - رسیدن به مقام قرب
قال على - علیه السلام -
ما تقرب متقرب بمثل عبادة الله
هیچ صاحب قربى به چیزى مانند عبادت خدا، به مقام قرب نرسیده است . (منتخب الغرر، ص 48).

 1589 - عبادت خالص
قال على - علیه السلام -
العبادة الخالصة ان لایرجوا الرجل الا ربه و لایخاف الا ذنبه
عبادت خالص و بى ریا آن است که شخص ، به غیرپروردگارش امیدوار نباشد و جز از گناهش ترسان نباشد. (منتخب الغرر، ص 49).

 1590 - برترین عبادت
قال على - علیه السلام -
افضل العبادة سهر العیون بذکرالله سبحانه
برترین عبادت شب زنده دارى و به یاد خداوند مشغول بودن است .(منتخب الغرر، ص 49).

 1591 - بالاترین عبادت
قال على - علیه السلام -
اعلى العبادة اخلاص العمل
بالاترین عبادت اخلاص در عمل است . (منتخب الغرر، ص 50).

 1592 - نتیجه عبادت
قال على - علیه السلام -
غایة العبادة الطاعة
نهایت عبادت و بندگى ، فرمانبردارى ، (از دستورات خدا)است .(منتخب الغرر، ص 51).

 1593 - الهام الهى
قال على - علیه السلام -
اذا احب الله عبدا الهمه حسن العبادة
هرگاه خداوند بنده اى را دوست بدارد، خوب عبادت کردن را به او الهام نماید. (منتخب الغرر، ص 50).

 1594 - چشم پوشى از محرمات
قال على - علیه السلام -
غض الطرف عن المحارم الله افضل عبادة
چشم پوشى از محرمات خدا برترین عبادت است . (منتخب الغرر، ص 51).

 1595 - خلوص ، شرط سعادت
قال على - علیه السلام -
فاز بالسعادة من اخلص العبادة
هرکه در عبادت ، پاکى و خلوص داشته باشد، به سعادت و نیک بختى نایل آید. (منتخب الغرر، ص 51).

 1596 - عبادت و رستگارى
قال على - علیه السلام -
العبادة فوز
عبادت رستگارى است . (غرر الحکم ، ج 1، ص 14).

 1597 - خلوت و عبادت
قال على - علیه السلام -
فى الانفراد لعبادة الله کنوز الارباح
گنج هاى سعات (و سود) ثمره عبادت خداوند در خلوت است . (غرر الحکم ، ج 2، ص 55).

 1598 - عشق به عبادت
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
افضل الناس من عشق العبادة فعانقها، و احبها بقلبه و باشرها بجسده و تفرع لها، فهو لایبالى على ما اصبح من الدنیا على عسر ام على یسر
برترین مردم کسى است که به عبادت عشق ورزد عبادت را در آغوش کشد و قلبا آن را دوست داشته ، اعضا وجوارحش را به آن مشغول مى کند و در قید این نباشد که دنیاى او همراه با آسایش و یا درحلقه سختى است .

 1599 - تداوم در عبادت
قال على - علیه السلام -
دوام العبادة برهان الظفر على السعادة
عبادتى که به طور مداوم و مستمر باشد، راهنماى رسیدن به سعادتمندى است . (میزان الحکمة ، ج 6، ص 10).

 1600 - زیور عبادت
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
السکینة زینة العبادة
وقار و متانت ، زیور عبادت است . (بحارالانوار، ج 77، ص 131).

 1601 - اوصاف عابد
فى حدیث المعراج
یا احمد! هل تدرى متى تکون العبد عابدا؟ قال : لایارب ، قال : اذا اجتمع فیه سبع خصال : ورع یحجره عن المحارم و صمت یکفیه عما لایعنیه و خوف یزداد کل یوم من بکائه و حیاء یستحبى منى فى الخلاء و اکل ما لابد منه و یبغض الدنیا لبعضى لها و یحب الاخیار لحبى ایاهم
اى احمد! آیا مى دانى چگونه مى توان عابد حقیقى بود؟ حضرت پاسخ دادند: نمى دانم . خداوند - تبارک و تعالى - فرمود: هرگاه هفت صفت در انسان تحقق یابد او عابد حقیقى است :
1 - تقوایى که او را از ارتکاب معاصى و گناهان بازدارد؛
2 - سکوتى که مانع از پرداختن به آنچه که به او مربوط نمى شود، گردد؛
3 - ترسى که هر روز بر اشک و حزن او بیفزاید؛
4 - حیایى که در خلوت و تنهایى از من پرواکند و مرتکب گناه نشود؛
5 - خوردن آنچه از حلال که روزى او کرده ام و براى ادامه حیات محتاج آن است ؛
6 - دشمنى دنیا، زیرا که من دنیا را دشمن مى دارم ؛
7 - دوستى نیکان و صالحان ، از آن روى که من آنان را دوست دارم .(بحارالانوار ج 77، ص 30).

 1602 - علت عبادت
عن فضل بن شاذان ، عن مولانا الرضا - علیه السلام - فى بیان علة العبادة
فلم تعبدهم ؟ قیل لئلایکونوا ناسین لذکره و لاتارکین لادبه و لا لاهین عن امره و نهیه اذ کان فیه صلاحههم وقوامهم فلوترکوا بغیر تعبد لطال علیهم الامد فقست قلوبهم
حضرت رضا (ع ) در بیان تشریع عبادت فرمود: آنان را به عبادت دعوت کرد تا او را فراموش نکنند و از راه و رسم ادب الهى جدا نشوند و نسبت به دستورات و نواهى او بى تفاوت نگردند، زیرا خیر و مایه حیات آنان ، در این امور است و اگر از عبادت روى گردان شوند، با گذشت روزگار، دلهایشان سخت مى شود. (عیون الاخبار، ج 2، ص 102).

 1603 - مشخصات عبودیت
قال على - علیه السلام -
العبودیة خمسة اشیاء: خلاء البطن ، وقرائة القران ، وقیام اللیل ، و التضرع عند الصبح و البکاء من خشیة الله
بندگى بر پنج رکن استوار است :
1 - خالى ساختن شکم (ازحرام )
2 - قرائت قرآن ؛
3 - شب زنده دارى ؛
4 - زارى و راز و نیاز صبحگاهان ؛
5 - گریه از خوف خدا؛ (مستدرک الوسائل ، ج 2، ص 294).

 1604 - عابدترین مردم
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
من اتى بما افترض الله علیه ، فهوا من اعبد الناس
کسى که تکالیف واجبش را انجام دهد، از جمله عابدترین مردم است .(بحارالانوار، ج 77، ص 45).

 1605 - نخستین گام عبادت
قال الرضا - علیه السلام -
اول عبادة الله معرفته و اصل معرفة الله توحیده
نخستین گام در عبادت حقیقى ، شناخت خداوند است واساس شناخت خدا، به یگانگى خواندن او است . (عیون اخبارالرضا، ج 1، ص 12).

 1606 - عبادت غیر مقبول
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
ان لله ملکا ینادى على بیت المقدس کل لیلة : من اکل حراما لم یقبل الله منه صرفا و لاعدلا، و الصرف النافلة و العدل الفریضة
خداوند را فرشته اى است بر فراز بیت المقدس که هر شب بانگ برمى آورد: هر کس از طریق نامشروع و حرام امرار معاش کند خداوند از او صرف و عدلى نمى پذیرد (صرف اعمال مستحبى و عدل ، واجبات است ). (بحارالانوار، ج 103، ص 16).

 1607 - عبادت بى فایده
قال على - علیه السلام -
لاخیر فى عبادة لاعلم فیها
در عباداتى که از روى فهم وآگاهى (نسبت به معبود و آنچه انجام مى دهد) صورت نگیرد خیرى نباشد (بحارالانوار، ج 78 ص 75).

 1608 - عبادت خدا و شیطان
قال ابوعبدالله - علیه السلام -
من اصعى الى ناطق فقد عبده فان کان الناطق عن الله فقد عبدالله و ان کان الناطق عن ابلیس فقد عبد ابلیس
هر کس به سخنى گوش فرا دهد، در قید بندگى او درآمده است پس اگر گوینده ، سخن حق گوید، شنونده خداوند - تبارک و تعالى - را عبادت کرده است و چنانچه سخن غیر الهى و شیطان گوید، او شیطان راعبادت و اطاعت کرده است . (بحارالانوار، ج 72، ص 268).

 1609 - عن پرستش پروردگار
عن ابى عبدالله - علیه السلام - قال :
یا على ان هذا الدین متین فاوعل فیه برفق ولاتبغض الى نفسک عبادة ربک
اى على !همانا این دین متین و استوار است با رفق و مدارا و میل در آن گام بنه و پرستش پروردگار خویش را (با تحمیل برخود) مبغوض خود مکن . (اصول کافى ، ج 3، ص ‍ 138).

 1610 - عبادت و یقین
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
لاعبادة الا بیقین
عبادت کمال نیابد، مگر این که از روى یقین باشد. (بحارالانوار، ج 77، ص 169).

 1611 - عبادت پنهان
قال رسول الله -صلى الله علیه وآله -
اعظم العبادة اجرا، اخفاها
برترین عبادات از نظر پاداش ، پنهان ترین آن است . (بحارالانوار، ج 75، ص 251).

 1612 - عبادت و پیروى هوى
قال على - علیه السلام -
کیف یجد لذة العبادة من لایصوم عن الهوى
کسى که از دنباله روى هوى و هوس ابایى ندارد، چگونه مى تواند لذت عبادت را درک کند؟ (میزان الحکمة ج 6، ص 27).

 1613 - عبادت کریمان
قال الصادق - علیه السلام -
ولکن اعبده حبا له - عزوجل - و تلک عبادة الکرام
اما من او را به جهت دوست داشتن او عبادت مى کنم و این عبادت ، عبادت کریمان است . (بحارالانوار، ج 70، ص 17).

 1614 - کنترل چشم
عن النبى صلى الله علیه و آله - قال :
النظر الى محاسن النساء سهم من سهام ابلیس فمن ترکه اذاقة الله طعم عبادة تسره
نگاه کردن به زیبایى هاى زن (نامحرم ) تیرى از تیرهاى ابلیس است هرگاه کسى از این کار خوددارى کند، خداوند عبادت را در کام او شیرین کند که او را شادمان سازد. (مستدرک الوسائل ، ج 2، ص 554).

 1615 - نشاط شرط ورود به عبادت
عن ابى عبدالله - علیه السلام - قال :
لاتکرهوا الى انفسکم العبادة
از روى بى میلى به عبادت نپردازید (که در این صورت از عبادت دل زده مى شوید) (اصول کافى ، ج 3، ص 129).

 1616 - فاطمه (س ) عابدترین مردم
قال الحسن - علیه السلام -
ما کان اعبد من فاطمة الزهراء - سلام الله علیها - کانت تقوم حتى تتورم قدماها
عابدتر از فاطمه زهرا (س ) در دنیانبوده است . آن قدر به نماز مى ایستاد که پاهایش ورم مى کرد. (بحارالانوار، ج 43، ص 75).

 1617 - شناخت شیعه از طریق عبادت
عن الامام السجاد - علیه السلام - قال :
انما شیعتنا یعرفون بعبادتهم المسبحون اذا سکت الناس ، و المصلون اذا نام الناس و المحزنون اذا فرح الناس ، یعرفون بالزهد و کلامهم الرحمة و تشاغلهم بالجنة
شیعیان ما به راه عبادت شناخته مى شوند هنگامى که دیگران خاموشند، آنان به ذکر و تسبیح خداوند مشغول هستند (و آنگاه که دیگران در خوابند آنان به نماز مى پردازند و چون دیگران (بر اثر سرگرمى به دنیا) شادمانند، اینان اندوهگین هستند شیعیان ، با زهد شناخته مى شوند، گفتارشان رحمت است و دل مشغولى آنان ، بهشت است . (نورالثقلین ، ج 3، ص ‍ 94).

 1618 - باطن زندگى
قال الصادق - علیه السلام -
العبودیة جوهرة کنههاالربوبیة فما فقد من العبودیة وجدالربوبیة و ما خفى من الربوبیة اصیب فى العبودیة
بندگى گوهرى است که ماهیت آن ربوبیت است پس هرچه از بندگى به دست نیامده باشد، در ربوبیت یافته مى شود و هرچه از ربوبیت پوشیده و پنهان باشد، در بندگى حاصل مى گردد. (مصباح الشریعة ،(( فى حقیقة العبودیة 9 باب 100)).

 

 1619 - نگاه نامشروع
عن النبى -صلى الله علیه وآله -
النظر الى محاسن النساء سهم من سهام ابلیس فمن ترکه اذاقه الله طعم عبادة تسره
نگاه کرن به زینتهاى زن (اعضاى بدن زن که موجب تحریک مى شود) تیرى از تیرهاى شیطان است پس کسى که این عمل (نگاه کردن ) را ترک کند، خداوند لذت عبادات را به وى بچشاند در نتیجه سرمست و خوشحال گردد. (مستدرک الوسائل ، ج 2، ص 554).

 

منبع: جامع آیات و احادیث موضوعى نماز (جلد دوم) عباس عزیزى