(مسأله 1091) در سجده چند چیز مستحب است1:
1- کسی که ایستاده نماز می خواند بعد از ان که سر از رکوع برداشت و کاملا ایستاد و کسی که نشسته نماز می خواند، بعد از آن که کاملاً نشست برای رفتن به سجده تکبیر بگوید2.
2- موقعی که مرد می خواهد به سجده برود، اول دستها را و زن اول زانوها را به زمین بگذارد.
3- بینی را3 به مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد 4.
4- در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد به طوری که سر آنها رو به قبله باشد.
5- در سجده دعا کند و از خدا حاجت بخواهد و این دعا را بخواند5. «یا خیر المسؤولین و یا خیر المعطین 6 ارزقنی وارزق عیالی من فضلک7 فانک ذوالفضل العظیم.» یعنی ای بهترین کسی که از او سوال می کنند و ای بهترین عطا کنندگان روزی بده به من و عیال من از فضل خودت، 8پس به درستی که تو دارای فضل بزرگی.
6- بعد از سجده بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد9.
7- بعد از هر سجده وقتی نشست و بدنش آرام گرفت تکبیر بگوید10.
8- بعد از سجده اول بدنش که آرام گرفت «استغفرالله ربی و اتوب الیه» بگوید11.
9- سجده را طول بدهد12 و در موقع نشستن دستها را روی رانها بگذارد.
10- برای رفتن به سجده دوم در حال آرامی بدن «الله اکبر» بگوید13.
11- در سجده ها صلوات بفرستد14 و اگر آن را به قصد ذکری که در سجده ها دستور داده اند بگوید اشکال ندارد.
12- در موقع بلند شدن دست ها را بعد از زانوها از زمین بردارد15.
13- مردها آرنجها و شکم را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنها آرنجها و شکم را بر زمین بگذارند و اعضای بدن را به یکدیگر بچسبانند و مستحبات دیگر سجده در کتابهای مفصل گفته شده است16.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- مکارم: چند چیز در سجده به رجاء ثواب الهی مطلوب است...
مظاهری: در سجده ، سیزده مورد مستحب است...
2- مکارم: 1- بعد از سر برداشتن از رکوع در حالی که بدن آرام است برای رفتن به سجده تکبیر گوید و همچنین بعد از سجده اول و نیز برای رفتن به سجده دوم...
3- فاضل: علاوه بر پیشانی، بینی را...
4- زنجانی: بلکه این امر، مطابق احتیاط استحبابی موکّد است...
5- فاضل: یکی از دعاهای مناسب در سجده این است...
زنجانی: خوب است این دعا را بخواند...
مکارم: از دعاهای خوب و مناسب این دعا است...
6- مکارم: یا خیر المسؤولین و اوسع المعطین...
7- وحید: من فضلک الواسع...
8- وحید: از فضل فراگیر خودت
9- فاضل، مکارم: و این را تورُّک گویند...
10- [مورد 7 در رساله آیت الله مکارم نیست]
11- مکارم: 7- در میان دو سجده هنگامی که بدن آرام است «استغفرالله ربی و اتوب الیه » گوید...
12- مکارم: و تسبیح و حمد و ذکر خدا گوید...
13- [مورد 10 در رساله آیت الله مکارم نیست]
14-خوئی، فاضل، صافی، تبریزی، سیستانی، مکارم، زنجانی، وحید: [پایان مورد 11]
گلپایگانی: ولی ان را به قصد ذکری که در سجده دستور داده اند نگوید[پایان مورد11]
15- گلپایگانی، صافی: 12- در موقع بلند شدن، مرد اول زانوها و زن اول دست ها را از زمین بردارد...
مکارم: 10- به هنگام بلند شدن ، اول زانوها را از زمین بردارد و بعد دست ها را...
16- مظاهری: مردها آرنج ها را به زمین نچسبانند و بازوها از پهلو جدا نگه دارند و زن ها آرنج ها را بر زمین بگذارند و اعضای بدن را به یکدیگر بچسبانند.
[مورد 13 در رساله آیت الله مکارم نیست.]
*****
بهجت: مسأله- مستحب است تکبیر گفتن در موقع رفتن به سجده و بعد از سربرداشتن از آن؛ و مستحب است در حال تکبیر دستها را بلند کند؛ و برای مرد مستحب است در موقع سجده رفتن، دستها را زودتر از زانوها بر زمین بگذارد و در موقع بلند شدن برای قیام، زانوها را زودتر از دست ها از زمین بردارد و زن در حال رفتن به سجده، اول زانوها را به زمین می گذارد بعد دستها را، و مستحب است در حال سجده بینی نیز به خاک و یا هر چه سجده بر آن جایز است گذاشته شود و بین دو سجده دعاهایی که وارد شده بخواند، مثل استغفار و مانند آن و مستحب است در بین دو سجده به حال تورک بنشیند(یعنی بر ران چپ بنشیند و قدم راست را بر کف قدم چپ بگذارد) و بر روی دو پا نشستن مکروه است؛ و برای زن مستحب است نشستن بر نشیمنگاه و بالا اوردن زانوها و چسباندن رانها به یکدیگر؛ و همچنین مستحب است نمازگزار در وقت بلند شدن برای ایستادن بگوید:«بحول الله و قوته اقوم و اقعد» [و نیز رجوع کنید به مسأله اختصاصی 925،بعد از مسأله 1121 متن اصلی]
(مسأله 1092) قرآن خواندن در سجده مکروه است و نیز مکروه است برای برطرف کردن گرد و غبار جای سجده را فوت کند، و اگر در اثر فوت کردن، دو حرف از دهان بیرون آید1، نماز باطل است2 و غیر اینها مکروهات دیگری هم در کتابهای مفصل گفته شده است.
این مسأله در رساله آیات عظام بهجت و مظاهری نیست.
1- خوئی، تبریزی: حرفی از دهان عمداً بیرون آید...
سیستانی: دو حرف از دهان عمدا بیرون آید...
وحید: اگر در اثر فوت کردن حرفی از دهان عمدا بیرون آید حکم آن در مبطلات نماز(ششم) ذکر شده است.
مکارم: اگر در اثر فوت کردن عمداً کلمه دو حرفی از دهان بیرون آید، نماز اشکال دارد.[پایان مسأله]
2- تبریزی، سیستانی: بنابراحتیاط...
زنجانی: چنانچه این کار از روی علم و عمد باشد نمازش باطل است ...
