سؤال
539: پدرم سکته مغزى نموده و مدت دو سال مریض بود و بر اثر سکته قادر به
تشخیص خوب و بد نبود، یعنى قدرت تفکر و تعقل از او سلب شده بود. در این دو
سال نماز و روزه خود را انجام نداده است. آیا قضاى نماز و روزه او بر من که
پسر بزرگ خانواده هستم، واجب است؟ البته مىدانم که اگر وى بیماریهاى
مذکور را نداشت، قضاى نماز و روزههاى او بر من واجب بود. امیدوارم مرا در
این مسأله راهنمایى فرمایید.
جواب: اگر ضعف عقلى وى به حدى که عنوان جنون بر آن صدق کند،
نرسیده و در تمام اوقات نماز در حال اغماء نبوده است، قضاى نمازها و
روزههاى فوت شده او بر شما واجب است، و گرنه چیزى از بابت آن بر شما نیست.
سؤال 540: اگر شخصى فوت کند، چه کسى باید
کفّاره روزه او را بپردازد؟ آیا بر پسران و دختران وى دادن کفّاره واجب است
یا شخص دیگرى هم مىتواند آن را بدهد؟
جواب: کفّاره روزه که بر پدر واجب است، اگر به نحو تخییرى
بوده است، یعنى وى هم توانایى روزه گرفتن را داشته و هم اطعام را، در این
صورت اگر بتوان آن را از تَرَکه خارج کرد، از آن برداشت مىشود و در غیر
این صورت بنا بر احتیاط بر پسر بزرگتر واجب است که روزه را بگیرد.
سؤال 541: مرد بزرگسالى به دلایل مشخصى از خانوادهاش جدا
شده و برقرارى ارتباط با آنها براى او مقدور نیست. وى فرزند بزرگ خانواده
هم هست و پدرش در این مدت فوت کرده است و نمىداند چه مقدار نماز قضا و غیر
آن بر عهده پدرش است و مال کافى هم براى اجیر گرفتن در اختیار ندارد و
خودش هم به علت سن زیاد نمىتواند آنها را بجا آورد، وظیفه وى چیست؟
جواب: قضاى نمازهاى پدر واجب نیست، مگر آن مقدارى که پسر
بزرگتر یقین به فوت آن دارد و بر پسر بزرگتر واجب است که نمازهاى پدرش را
به هر صورتى که امکان دارد، قضا نماید و اگر از انجام آن حتى از اجیر گرفتن
براى انجام آن هم عاجز باشد، معذور است.
سؤال 542: اگر فرزند بزرگ میّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آیا قضاى نمازها و روزههاى پدر و مادر بر این پسر واجب است؟
جواب: ملاک واجب بودن قضاى نماز و روزه پدر و مادر این است که
فرزند مذّکر از دیگر اولاد ذکور میّت ـ اگر میّت اولاد ذکور داشته باشد ـ
بزرگتر باشد، و در فرض سؤال قضاى نماز و روزه پدر بر پسر که فرزند دوم پدر
است، واجب است و قضاى نماز و روزهاى که از مادر فوت شده، نیز واجب است.
سؤال 543: اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد یا غیر بالغ، قبل از پدر فوت کند. آیا قضاى نمازهاى پدر از فرزندان دیگر ساقط مىشود؟
جواب: تکلیف قضاى نماز و روزه پدر بر پسر بزرگى واجب است که هنگام وفات پدر زنده باشد، هرچند فرزند اول یا پسر اول پدر نباشد.
سؤال 544: من پسر بزرگ خانواده هستم. آیا واجب است براى
خواندن نمازهاى قضاى پدرم، تا زنده است از او تحقیق کنم یا این که بر او
واجب است مرا از مقدار آن آگاه نماید؟ در صورتى که مرا مطلع نکند، تکلیف من
چیست؟
جواب: تفحص و سؤال بر شما واجب نیست، ولى بر پدر واجب است تا
فرصت دارد خودش بخواند و اگر نتوانست وصیت نماید. به هرحال پسر بزرگ مکلّف
است که بعد از فوت پدرش، آن مقدار از نماز و روزههایى را که یقین دارد از
پدرش فوت شده است، قضا نماید.
سؤال 545: اگر شخصى فوت کند و همه دارایى او خانهاى باشد که
فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او
هم به علت کارهاى روزانه قادر به قضاى آن نباشد، آیا واجب است که این خانه
را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمایند؟
جواب: در فرض مرقوم، فروش خانه واجب نیست، ولى قضاى نماز و
روزهاى که به عهده پدر است، در هر حالى بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در
صورتى که میّت وصیت به اجیر گرفتن از ثلث ترکهاش کرده باشد و ثلث ترکه هم
براى انجام همه نماز و روزههاى او کفایت کند که در این صورت ثلث ترکه باید
براى آن مصرف شود.
سؤال 546: آیا اگر پسر بزرگ که قضاى نماز پدر بر عهده اوست،
فوت نماید، انجام آنها بر ذمّه وارث پسر بزرگ است یا این که به پسر بعدىِ
پدر (برادرِ پسر بزرگ) منتقل مىشود؟
جواب: قضاى نماز و روزه پدر که بر پسر بزرگ واجب است، با فوت وى پس از فوت پدرش، بر پسر و یا برادر او واجب نمىشود.
سؤال 547: اگر پدرى اصلاً نماز نخوانده باشد، آیا همه نمازهاى او قضا دارد و انجام آنها بر پسر بزرگ او واجب است؟
جواب: بنا بر احتیاط در این صورت هم قضاى آنها واجب است.
سؤال 548: پدرى که همه اعمال عبادى خود را عمداً انجام نداده
است، آیا بر پسر بزرگ قضاى همه نمازها و روزههایى را که پدرش انجام نداده
و به پنجاه سال مىرسد، واجب است؟
جواب: اگر ترک نماز و روزه بر اثر طغیان باشد، قضاى آنها بر پسر بزرگ واجب نیست. ولى در این صورت هم احتیاط در قضاى آنها ترک نشود.
سؤال 549: اگر قضاى نماز و روزه بر عهده پسر بزرگ باشد و قضاى نماز و روزه پدر هم برآن اضافه گردد، کدام یک مقدّم است؟
جواب: در این صورت مخیّر است و شروع به انجام هر کدام کند، صحیح است.
سؤال 550: پدرم مقدارى نماز قضا دارد، ولى قدرت انجام آن را
ندارد. آیا بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، جایز است در زمان حیات پدرم
نمازهاى فوت شده او را قضا نمایم و یا شخصى را اجیر کنم تا آن را انجام
دهد؟
جواب: نیابت از شخص زنده براى انجام نماز و روزه قضا صحیح نیست.
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
