احکام جماعت

مسأله 1460- موقعی که مأموم نیّت می کند، باید امام را معین نماید1، ولی دانستن اسم او لازم نیست، مثلاً اگر نیّت کند اقتدا می کنم به امام حاضر2، نمازش صحیح است.

1- مظاهری: امام لازم نیست نیت جماعت کند ولی ماموم باید نیت جماعت کند...

2- مکارم: و عدالت و سایر جهات در او جمع باشد کافی است.

مظاهری: کفایت می کند.

مسائل اختصاصی

بهجت: مسأله 1179- اگر کسی به قصد این که فلانی است، اقتدا کند بعداً معلوم شود که شخص دیگری است ، نماز او به جماعت باطل است ولو آن دیگری هم نزد او عادل باشد ، و اگر به صورت وجوب یا استحباب یا احتیاط مأموم قرائت نماز خود را خوانده باشد، نماز او به طور فرادی صحیح است، ولی اگر طوری بوده که اگر قبل از نماز می فهمید که دومی است، به او هم مثل اولی اقتدا می کرد ، نمازش به جماعت نیز صحیح است.

بهجت: مسأله 1181- مأموم در نماز با مخالفین (غیر شیعه) واجب است به وظیفه منفرد عمل کند، و اگر لازم است تقیه کند، حمد و سوره و لااقل حمد را به صورت آهسته بخواند، ولی درغیر اینصورت ، نماز را اعاده نماید.

مسأله 1461- مأموم باید غیر از حمد و سوره همه چیز نماز را خودش بخواند1، ولی اگر رکعت اول یا دوم او رکعت سوم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره را بخواند2.

1- مکارم: و حمد و سوره در صورتی از او ساقط است که در رکعت اول و دوم با امام نماز بخواند، اما اگر در رکعت سوم و چهارم در حال قیام امام، اقتدا کند باید حمد و سوره را خودش بخواند.

2- زنجانی: باید حمد را نیز خودش بخواند.

مسأله 1462- اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره  امام را بشنود، اگر چه کلمات را تشخیص ندهد، باید1 حمد و سوره را نخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحبّ است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند2 و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.

1- گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب آن است که...

بهجت: باید بنابراحتیاط...

2- وحید: قصد جزئیت نماز نکند وباید آهسته بخواند...

صافی: ولی احتیاط این است که به نیّت جزئیت نخواند، بلکه به قصد قربت مطلقه بخواند...

*****

مکارم: مسأله- اگر مأموم صدای قرائت امام را درنمازهای صبح و مغرب و عشا بشنود، باید حمد و سوره را ترک کند و اگر صدای امام را نشنود، جایز است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند اما درنمازهای ظهر و عصر احتیاط واجب آن است که همیشه حمد و سوره را ترک نماید، اما ذکر گفتن به طور آهسته جایز، بلکه مستحبّ است.

مسأله 1463- اگر مأموم1 بعضی از کلمات حمد و سوره امام را2 بشنود، احتیاط واجب آن است که حمد و سوره را نخواند3

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- زنجانی: در نماز صبح و مغرب و عشا اگر ماموم...

2- مکارم: یا صدای همهمه او را...

3- سیستانی: می تواند آن مقدار را که نمی شنود بخواند.

وحید: می تواند آنچه را نمی شنود بخواند ولی احتیاط مستحبّ  آن است که حمد و سوره را نخواند.

بهجت: باید بنابراحتیاط همان مقدار از حمد و سوره را نخواند.

مظاهری: نباید حمد و سوره را بخواند.

مسأله 1464- اگر مأموم سهواً حمد و سوره بخواند، یا خیال کند صدایی را که می شنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده، نمازش صحیح است.

این مسأله دررساله آیت الله بهجت نیست.

مسأله 1465- اگر شک کند که صدای امام را می شنود یا نه، یا صدایی بشنود و نداند صدای امام است یا صدای کس دیگر، می تواند حمد و سوره بخواند1.

این مسأله دررساله آیات عظام: بهجت و مظاهری نیست.

1- اراکی: احتیاط مستحبّ  آن است که حمد و سوره نخواند.

گلپایگانی، فاضل، صافی: می تواند به قصد قربت مطلقه حمد و سوره بخواند.

سبحانی: بنابراحتیاط حمد وسوره نخواند.

*****

مکارم: مسأله- هرگاه شک کند صدای امام است یا صدای کسی دیگر، بنابراحتیاط حمد و سوره را نخواند.

مسأله 1466- مأموم باید در رکعت اول1 و دوم نمازظهر و عصر حمد و سوره نخواند و مستحبّاست به جای آن ذکر بگوید.

1- فاضل: احتیاط واجب آن است که مأموم در رکعت اول...

مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله 1462.

*****

اراکی، گلپایگانی، بهجت، صافی: مسأله- مکروه است که مأموم در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر حمد و سوره بخواند و مستحبّ است به جای آن ذکر بگوید.

خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی: مسأله- مأموم در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر، (سیستانی: بنابراحتیاط) نباید حمد و سوره را بخواند و مستحبّ است بجای آن ذکر بگوید.

مسأله 1467- مأموم نباید تکبیرة الاحرام را پیش از امام بگوید1 بلکه احتیاط واجب2 آن است که تا تکبیر امام تمام نشده تکبیر نگوید3.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- مکارم: ولی در ذکرهای دیگر مانع ندارد، هرچند احتیاط مستحبّ آن است که اگر صدای امام را بشنود پیش از او نگوید.

2- گلپایگانی، صافی: احتیاط...

سیستانی: احتیاط مستحبّ...

3- اراکی: باید تا تکبیر امام تمام نشده تکبیر نگوید.

مسأله 1468- اگر مأموم پیش از امام عمداً هم سلام دهد نمازش صحیح است1.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- سبحانی: باید قصد فرادی کند و نمازش صحیح است.

مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله 1467.

*****

خوئی، تبریزی، مسأله- اگر مأموم سهواً پیش از امام سلام دهد، نمازش صحیح است، و لازم نیست دوباره با امام سلام دهد.، بلکه ظاهر این است که اگر عمداً هم پیش از امام سلام دهد، نمازش اشکال ندارد. (خوئی: در صورتی که از اول نماز قاصد نبوده).

.سیستانی، زنجانی: مسأله- بلکه اگر عمدا همم پیش از امام سلام دهد  نمازش اشکال ندارد (زنجانی: هر چند از اول  نماز قصد داشته باشد).

وحید: مسأله- اگر ماموم سهوا پیش از امام سلام دهد نمازش صحیح است بلکه اگر عمدا هم پیش از امام سلام دهد در صورتی که از اول قصد عدول نداشته نمازش اشکال ندارد.

گلپایگانی، صافی: مسأله- اگر مأموم سلام امام را بشنود یا بداند چه وقت سلام می گوید احتیاط مستحبّ آن است که پیش از امام سلام نگوید و چنانچه عمداً یا سهواً پیش از امام سلام دهد، نمازش صحیح است و لازم نیست دوباره با امام سلام دهد.

بهجت: مسأله- اگر مأموم پیش از امام عمداً هم سلام دهد بنابرأقوی نمازش صحیح است ولی احتیاط در این است که اگر عذری ندارد و می خواهد قبل از امام سلام دهد، قصد انفراد کند.

فاضل: مسأله- اگر مأموم عمداً پیش از امام سلام دهد نمازش اشکال دارد (یعنی بنابراحتیاط واجب به این نماز اکتفا نکند و نماز را اعاده کند) ولی اگر نیّت فرادی کند یا سهواً پیش از امام سلام دهد، نمازش صحیح است و لازم نیست دوباره سلام دهد.

نوری: مسأله- اگر مأموم پیش از امام سهواً سلام دهد، نمازش صحیح است.

مسأله 1469- اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام و سلام1 چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد2، ولی اگر آنها را بشنود3، یا بداند امام چه وقت می گوید، احتیاط مستحبّ آن است که پیش از امام نگوید.

1- بهجت: که حکم آن گذشت...

گلپایگانی، سیستانی، صافی، زنجانی، وحید: غیر از تکبیرة الاحرام...

2- بهجت: ولی مستحبّ آن است که پیش از امام نگوید. [پایان مسأله]

مظاهری: ولی اگر آن را  بشنود مستحبّ است پیش از امام نگوید.

3- سبحانی: احتیاط مستحبّ آن است که پیش از امام نگوید.

مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله 1467.

مسأله 1470- مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می شود، کارهای دیگر آن ، مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام بجا آورد. و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی 1بعد از امام2 انجام دهد3، معصیت کرده4 ولی نمازش صحیح است5 اما اگر در دو رکن پشت سر هم از امام جلو یا عقب بیفتد بنابراحتیاط واجب باید نماز را تمام کند و دوباره بخواند اگر چه بعید نیست نمازش صحیح باشد و فرادی شود.

1- زنجانی: که عرفا پیاپی گفته نشود...

2- سیستانی: به نحوی که متابعت صدق نکند...

3- خویی، سیستانی ، تبریزی، وحید: جماعتش باطل می شود ولی اگر به وظیفه منفرد عمل نماید نمازش صحیح است (سیستانی: به تفصیلی که در مسأله [1423 ]گذشت)[پایان مسأله].

زنجانی: نمازش فرادی می شود و باید به وظیفه فرادی عمل نماید. [پایان مسأله]

صافی: اگر چه معصیت کرده، ولی نماز و جماعتش صحیح است و احتیاط آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند، بلی اگر عمداً قبل از تمام شدن قرائت امام رکوع کند نمازش باطل می شود. [پایان مسأله]

سبحانی : نماز او فرادی می شود [پایان مسأله]

4- گلپایگانی، اراکی: و احتیاط واجب آن  است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند. [پایان مسأله]

فاضل: اگر عمداً پیش از امام یا با تأخیر زیاد بعد از امام انجام دهد معصیت کرده و احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند. [پایان مسأله]

5- مظاهری: [پایان مسأله]

نوری: اما اگر در حال قرائت امام به رکوع رود، نمازش باطل می شود ...

*****

 بهجت: مسأله- ماموم باید غیر از آن  چه در نماز خوانده می شود و حکم آن گفته شد کارهای دیگر نماز مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام بجا آورد و نباید پیش از امام انجام دهد، و همچنین نباید زیادتر از امام عقب بماند بطوری که مثلاً امام از رکوع برخیزد ولی مأموم هنوز به رکوع نرفته باشد، و احتیاط در این است که با امام هم انجام ندهد بلکه کمی بعد از امام انجام دهد، ولی اگر پیش از امام مشغول افعال نماز شود، یا این که از او زیاد عقب بماند چنانچه تکبیرة الاحرام را بعد از امام گفته و جماعت منعقد شده باشد نمازش بنابرأقوی صحیح است ولی معصیت کرده است و اگر این مخالفت در نماز زیاد واقع شود مخصوصا اگر در چند رکن انجام بگیرد، ممکن است از نماز جماعت خارج شود ولی اصل نماز صحیح است.

مکارم: مسأله- مأموم باید کارهای نماز را مانند رکوع و سجود جلوتر از امام انجام ندهد، بلکه همراه امام یا کمی بعد از او بجا آورد.

مسائل اختصاصی

بهجت: مسأله 1189- اگر مأموم عمداً زودتر از امام سر ازرکوع بردارد، باید بایستد تا امام سر از رکوع بردارد و اگر به قصد متابعت ، دوباره به رکوع برگردد، نمازش باطل است.

بهجت: مسأله 1190- اگر مأموم عمداً در غیر رکعت اول خودش ، زودتر از امام به رکوع برود، باید صبر کند تا امام به او برسد و با او رکوع را تمام کند و برگشتن، جایز نیست، و در صورتی که تمام قرائت امام را درک کرده باشد، نماز او صحیح است و اگر به حالت ایستاده برگشت و با امام دوباره رکوع کرد، نمازش باطل است، و اگر دوباره رکوع نکرد، نماز و جماعتش صحیح است ، اگر چه معصیت کرده است.

بهجت: مسأله 1192- اگر مأموم سهواً قبل از امام سر از رکوع برداشت، در حالی که ذکر واجب را نگفته بود، باید به قصدمتابعت به رکوع برگردد و ذکر رابگوید، ولی اگر دید که نمی تواند به رکوع امام برسد و امام زود سر می دارد، به رکوع برنگردد و به سبب نگفتن ذکر، نمازش باطل نیست.

مسأله 1471- اگر سهواً پیش از امام سر از رکوع بردارد، چنانچه امام در رکوع باشد، باید1 به رکوع برگردد و با امام سر بردارد و در این صورت زیاد شدن رکوع که رکن است، نماز را باطل نمی کند2 ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از آن که به رکوع برسد، امام سر بردارد نمازش باطل است3.

1- سیستانی: باید بنابراحتیاط ...

2- سیستانی: و اگر عمداً برنگردد جماعتش بنابراحتیاط باطل می شود ولی نمازش صحیح است به تفصیلی که در مسأله [1423] گذشت، ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از آن که به رکوع امام برسد، امام سر بردارد، نمازش بنابراحتیاط باطل است.

3- بهجت: بنابرأظهر و همچنین در حکم سهو است اگر فراموش کند که مأموم است و یا گمان کند که امام سر از رکوع برداشته، و یا هر عذری که موجب ترک متابعت شده باشد.

سبحانی: احتیاط آن است که نماز را تمام کند و سپس اعاده نماید.

*****

زنجانی -مساله: اگر سهواً پیش از امام سر ازرکوع بردارد، چنانچه اطمینان دارد که اگر برگردد در رکوع به امام می رسد پس اگر بخواهد نماز جماعتش برقرار باشد، باید به رکوع برگردد و با امام سر بردارد و در این صورت زیاد شدن رکوع نماز را باطل نمی کندواگر عمدا برنگردد نمازش فرادی می شود ،ولی اگر به رکوع برگردد و با امام سر بر دارد ،نمازش باطل است.

مظاهری: مسأله- اگر سهوا پیش از امام سر از رکوع یا سجده بردارد چنانچه امام در رکوع یا سجده باشد باید به رکوع یا سجده برگردد و با امام سر بردارد و در این صورت زیاد شدن رکن نماز را باطل نمی کند و نیز اگر به رکوع یا سجده برگردد و پیش ا زآنکه به رکوع یا سجده برسد امام سر بردارد نمازش صحیح است.

مسأله 1472- اگر اشتباهاً سر بردارد و ببیند امام در سجده است باید1 به سجده برگردد 2و چنانچه در هر دو سجده این اتفاق بیفتد، برای زیاد شدن دو سجده که رکن است نماز باطل نمی شود.

1- سیستانی: بنابراحتیاط...

2- سبحانی:[پایان مسأله].

مظاهری:رجوع کنید به ذیل مساله 1471.

*****

زنجانی: مسأله- اگر اشتباهاً سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است ، چنانچه اطمینان دارد که اگر برگردد در سجده به امام می رسد، پس اگر بخواهد نماز جماعتش باقی باشد، باید به سجده برگردد و اگر عمدا برنگردد نمازش فرادی می شود و اگر در هر دو سجده یک رکعت هم این اتفاق بیفتد، نمازش باطل نمی شود.

مسأله 1473- کسی که اشتباهاً پیش از امام سر از سجده برداشته هرگاه به سجده برگردد1  هنوز به سجده نرسیده امام سر بردارد، نمازش صحیح است ولی اگر درهر دو سجده2 این اتفاق بیفتد، نماز باطل است3.

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- خوئی، تبریزی، سیستانی: و معلوم شود امام قبلاً سر برداشته است، نمازش صحیح است ولی اگر در هر دو سجده  این اتفاق بیفتد نمازش (سیستانی: بنابراحتیاط) باطل است.

2- فاضل: از یک رکعت...

3- زنجانی: اگر در هر دو سجده یک رکعت این اتفاق بیفتد، به احتیاط واجب نماز را تمام کند و پس از آن دوباره بجا آورد.

مظاهری:رجوع کنید به ذیل مساله 1471.

مسأله 1474- اگر اشتباهاً سر از رکوع یا سجده بردارد  و سهواً یا به خیال این که به امام نمی رسد به رکوع یا سجده نرود، نمازش صحیح است1.

1- خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی، وحید: جماعت و نمازش صحیح است (زنجانی: هر چند معلوم شود که اگر بر می گشته به امام می رسیده است).

*****

مظاهری: مسأله- اگر سر از رکوع یا سجده بردارد و عمدا به رکوع یا سجده برنگردد نمازش صحیح است اگر چه معصیت کرده است.

مسأله 1475- اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است چنانچه به خیال این که سجده اول امام است، به قصد این که با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، باید بنابراحتیاط نماز را تمام کند و از سر بخواند1، و اگر به خیال این که سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد 2سجده اول امام بوده3، احتیاط آن است که نماز را فرادی تمام نماید اگر چه می تواند متابعت امام را بکند و به سجده رود و نماز را تمام کند.

این مسأله در رساله آیات عظام  مکارم ، سبحانی و مظاهری نیست.

1- گلپایگانی، خوئی، بهجت، سیستانی، تبریزی، صافی، زنجانی، نوری، وحید،اراکی، فاضل: و بفهمد سجده دوم امام بوده ، سجده دوم او حساب می شود (بهجت: و نمازش صحیح است).

2- فاضل: وبعد از سر برداشتن از سجده بفهمد ...

3- اراکی، فاضل:  متابعت از امام جماعت به حساب می آید و باید بار دیگر با امام به سجده رود و در هر دو صورت احتیاط واجب آن است که نماز را به جماعت تمام کند و دوباره بخواند..

گلپایگانی، خوئی، سیستانی، وحید، صافی، نوری: باید به قصد اینکه با  امام سجده کند تمام کند و دوباره با امام به سجده رود ودر هر دو صورت (گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب – خویی، سیستانی، نوری: بهتر- وحید: احتیاط  مستحبّ) آن است که  نماز را به جماعت تمام کند و دوباره بخواند.

بهجت: سجده اول او خواهد بود و بقیه نماز را با امام می خواند.

تبریزی: باید به قصد سجده با امام، سجده را تمام کند و دوباره با امام به سجده رود.

زنجانی: باید سجده را به قصد همراهی با امام تمام کند و دوباره با امام به سجده رود، و در هر صورت بنابراحتیاط مستحبّ پس از تمام کردن نماز با جماعت، آن را دوباره بخواند.

مسأله 1476- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام می رسد1، چنانچه سر  بردارد و با امام به رکوع رود نمازش صحیح است2.

1- مکارم: باید برگردد و قرائت امام را درک کند و با او به رکوع رود و هرگاه می داند به چیزی از قرائت امام نمی رسد، احتیاط واجب آن است که سر بردارد و با امام نماز را تمام کند و نماز را دوباره بخواند، در تمام مواردی که مأموم باید برگردد، اگر عمداً برنگردد ، نمازش اشکال دارد.

زنجانی: باید برگردد و با امام به رکوع رود و نمازش صحیح است و اگر با دانستن مسأله عمداً برنگردد، و به مقداری از حمد امام که می توانسته برسد ، نرسد،  نمازش باطل است،  بلکه بنابراحتیاط واجب، اگر به جهت ندانستن مسأله عمدا برنگردد نیز نمازش باطل است و در هر حال احتیاط استحبابی آن است که  قبل از اعاده، به نیّت فرادی نماز را تمام کند.

بهجت: باید سر بردارد و با امام به رکوع رود و نمازش صحیح است.

2- گلپایگانی: و اگر عمداً برنگردد، احتیاط واجب آن است که نماز را به جماعت تمام کند و دوباره بخواند.

اراکی: و بنابراحتیاط واجب در هر دو رکوع باید ذکر را بگوید.

خوئی، تبریزی، صافی: و اگر عمداً برنگردد، نمازش باطل است.

سیستانی: و اگر عمداً برنگردد، صحّت جماعتش محل اشکال است ولی نمازش صحیح است به تفصیلی که در مسأله 1423 گذشت.

فاضل: و اگر عمداً برنگردد و این باعث شود که مقداری از قرائت امام را درک نکند نمازش باطل است و بنابراحتیاط مستحبّ در هر دو رکوع ذکر را بگوید لیکن احتیاط واجب آن است که در رکوع اول یک ذکر صغیر بیشتر نگوید.

وحید: نماز و جماعتش صحیح است و اگر عمدا برنگردد صحّت نمازش محل اشکال است.

*****

مظاهری: مسأله - اگر سهوا پیش از امام به رکوع یا سجده رود باید برگردد و با امام به رکوع یا سجده رود و اگر برنگردد و صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحیح است گرچه معصیت کرده است.

مسأله 1477- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمی رسد1، واجب است سر بردارد2 و با امام نماز را تمام کند و نمازش صحیح است (اگر چه أحوط استحبابی در این صورت اعاده نماز است3) و اگر سر برندارد تا امام برسد نمازش صحیح است.

این مسأله در رساله آیت الله اراکی  نیست.

1- گلپایگانی، صافی: در صورتی که صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحیح است و اگر به قصد این که با امام نماز بخواند، سر بردارد و با امام به رکوع رود احتیاط مستحبّ آن است که نماز را تمام کند و دوباره بجا آورد.

خوئی، تبریزی: اگر به قصد این که با امام نماز بخواند، سر بردارد و با امام به رکوع رود جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد نمازش صحیح است و منفرد می شود.

وحید: اگر به قصد متابعت امام  سر بردارد و با امام به رکوع برود جماعت و نمازش صحیح است و اگر صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحیح و جماعتش محل اشکال است.

سیستانی: لازم است ذکر رکوع را بگوید، و اگر گفتن ذکر موجب ترک متابعت امام در رکوع شود سر بردارد و با امام به رکوع رود و جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد صحّت جماعتش محل اشکال است ولی نمازش صحیح است به تفصیلی که در مسأله [1423] گذشت.

فاضل: به احتیاط واجب باید صبر کند تا امام به او برسد و نمازش صحیح است.

سبحانی: بهتر است قصد فرادی کند [پایان مسأله]

2- بهجت: باید سر بردارد...

نوری: احتیاط واجب آن است که سر بردارد...

3- [قسمت داخل پرانتز دررساله آیات عظام: نوری و بهجت نیست]

مکارم،مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 1476.

*****

زنجانی: مسأله- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به چیزی از قرائت امام نمی رسد  ولی می تواند سر بردارد و با امام به رکوع رود چنانچه بخواهد جماعتش باقی باشد باید سر بردارد و با امام به رکوع رود جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد ، نمازش فرادی می شود، و در هر دو صورت، بنابراحتیاط مستحبّ، پس از تمام شدن نماز، آن را دوباره بخواند.

مسأله 1478- اگر1 پیش از امام به سجده رود، واجب است که سر بردارد و با امام به سجده رود و نمازش صحیح است اگر چه احتیاط استحبابی دراین صورت اعاده نماز است ، و اگر برنداشت نمازش صحیح است.

این مسأله دررساله آیت الله مکارم نیست

1- اراکی: اگر سهواً...

مظاهری:رجوع کنید به ذیل مساله 1476.

*****

خوئی، تبریزی: مسأله- اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، اگر به قصد این که با امام نماز بخواند سر بردارد و با امام به سجده رود، جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد نمازش صحیح و منفرد میگردد.

وحید: مسأله- اگر سهوا پیش از امام به سجده رود و به قصد متابعت امام سر بردارد و با امام به سجده رود جماعت و نمازش صحیح است و اگر صبر کند تا امام به او برسد نمازش صحیح و جماعتش محل اشکال است .

زنجانی: مسأله- اگر سهوا پیش از امام به سجده رود  ولی می تواند سر بردارد و با امام به سجده رود چنانچه بخواهد جماعتش باقی باشد باید سر بردارد و با امام به سجده رود جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد نمازش فرادی می گردد.

سیستانی: مسأله – اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، لازم است ذکر سجود را بگوید، و اگر گفتن ذکر موجب ترک متابعت امام در سجود شود سر بردارد و با امام به سجده رود، جماعت و نمازش صحیح است، و اگر عمداً برنگردد صحّت جماعتش محل اشکال است ولی نمازش به تفصیلی که در مسأله (1423) گذشت صحیح است.

گلپایگانی، فاضل، صافی: مسأله- اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، در صورتی که صبر کند تا امام به او برسد، نمازش صحیح است (گلپایگانی، صافی: و اگر به قصد این که با امام نماز بخواند سر بردارد و با امام به سجده رود، احتیاط مستحبّ آن است که نماز را تمام کند و دوباره بجا آورد.)

بهجت: مسأله- اگر پیش از امام سهواً به سجده رود باید سر بردارد. و با امام به سجده رود و اگر برنداشت، نمازش صحیح است.

. نوری: اگر پیش از امام به سجده رود، احتیاط واجب آن است که سر بردارد...

سبحانی: مسأله- اگر پیش از امام به سجده رود  بهتر است قصد فرادی کند و اگر در این مسأله و مسأله پیش صبر کند تا امام به او برسد یا سر بردارد و با امام به رکوع برود و یا سجده کند دو مرتبه نماز خود را اعاده کند.

مسأله 1479- اگر امام در رکعتی که قنوت ندارد اشتباهاً قنوت بخواند، یا در رکعتی که تشهّد ندارد اشتباهاً مشغول خواندن تشهّد شود مأموم نباید قنوت و تشهّد را بخواند ولی نمی تواند پیش از امام به رکوع رود، یا پیش از ایستادن امام بایستد بلکه باید صبر کند 1 تا قنوت و تشهّد امام تمام شود و بقیه نماز را با او بخواند.

1- فاضل، مکارم: باید با علامت و اشاره ای به او حالی کند و اگر نشد، صبر کند...

مسائل اختصاصی

بهجت: مسأله 1201- در تحقق جماعت، فقط کافی است که مأموم نیّت اقتدا داشته باشد و نیّت امامت برای امام، معتبر نیست، و بدون نیّت او، جماعت از طرفین محقق می شود و احکام آن از قبیل متابعت و شک، جاری است، اما در استحقاق ثواب جماعت برای امام بدون نیّت، تأمل است و در این صورت، أحوط برای امام این است که احکام جماعت را بر این نماز جاری نکند.

بهجت: مسأله 1202- صاحب مسجد و امام راتب (امامی که برای امامت آن مسجد معین شده) و صاحب منزل یا مستأجر آن – در صورتی واجد شرایط بودن – از دیگران در امامت برای جماعت مقدم هستند و مستحبّ است کسی که فقیه تر یا قرائتش از دیگران بهتر، یا مسنّ تر یا هاشمی است، امام جماعت قرار دهند.

بهجت: مسأله 1203- امام جماعت باید یک نفر باشد ولی اگر دربین نماز برای امام حادثه ای پیش آمد، مثل مردن، بیهوشی ، دیوانگی، حدث، مرض، جاری شدن خون از بینی، احتیاج به قضای حاجت و همین طور است اگر امام متوجه شود که طهارت نداشته و یا نماز او  شکسته بوده است امام یا مامومین می تواند دیگری را امام قرار دهند خواه این فرد از اعضای جماعت باشد و یا کسی باشد که ابتداء می خواهد نماز بخواند.