1 - اهمیت نماز
قال رسول الله - صلى
الله علیه وآله -:
اول ما افترض الله على
امتى ، الصلوات الخمس و اول ما یرفع من اعمالهم ، الصلوات الخمس و اول ما یساءلون
عنه ، الصلوات الخمس ؛
اولین چیزى که خداوند بر
امت من واجب کرد، نمازهاى پنج گانه است و اولین چیزى که از اعمال ایشان بالا برده
مى شود، نمازهاى پنج گانه است و اولین چیزى که نسبت به آن مورد سؤ ال واقع مى
شوند، نمازهاى پنج گانه است .
(کنزالعمال ، ج 7، حدیث
1885)
2 - برترى نماز
قال على - علیه السلام -:
اوصیکم بالصلاة و
حفظها، فانها خیرالعمل و هى عمود دینکم ؛
شما را به نماز و مراقبت
از آن سفارش مى کنم ، زیرا نماز برترین عمل و ستون و اساس دین شما است .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص
468، بحارالانوار، ج 82، ص 209)
3 - معراج مؤ من
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة ، معراج المؤ من
؛
نماز، معراج مؤ من است .
(کشف الاسرار، ج 2، ص 676،
سرالصلوة ، ص 7، اعتقادات مجلسى ، ص 29)
4 - نماز نور مؤ من
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة نور المؤ من ؛
نماز نور مؤ من است .
(شهاب الاخبار، ص 50، نهج
الفصاحه ، ص 396)
5 - نشانه ایمان
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
علم الایمان الصلوة ؛
علامت و نشانه ایمان نماز
است .
(شهاب الاخبار، ص 59)
6 - نماز ستون دین
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة عماد دینکم ؛
نماز، پایه و ستون دین
شما است .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص
370)
7 - تقرب به وسیله نماز
قال الکاظم - علیه السلام -:
افضل ما یتقرب به العبد
الى الله بعد المعرفة به ، الصلوة ؛
بهترین چیزى که بنده بعد
از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهى تقرب پیدا مى کند، نماز است .
(تحف العقول ، ص 455)
8 - پرچم اسلام
قال رسول الله - صلى الله
علیه و آله -:
علم الاسلام الصلاة ؛
نماز، پرچم اسلام است .
(کنزالعمال ، ج 7، ص 279،
حدیث 1887)
9- نماز وسیله تقرب مؤ من
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
ان الصلوة قربان المؤ
من ؛
همانا نماز خواندن وسیله
نزدیکى مؤ من به خداست .
(کنزالعمال ، حدیث 18907)
10 - نماز و پایه هاى دین
قال الباقر - علیه السلام -:
بنى الاسلام على خمس :
الصلوة و الزکوة ، و الصوم و الحج و الولایة ؛
اسلام بر روى پنج پایه
بنا شده است : نماز، روزه ، زکات ، حج ، ولایت .
(کافى ، ج 2، ص 17)
11 - اهل بیت (ع ) و اقامه نماز
قال الحسین - علیه السلام
- فى قوله تعالى :
((الذین ان مکناهم فى الارض اقاموا الصلاة )) قال : هذه فینا اهل البیت ؛
(در تفسیر آیه ) ((کسانى که اگر ما به آنها در زمین قدرت و حکومت دهیم ، نماز را به پا
مى دارند)) این در مورد ما خاندان
اهل بیت است .
(بحارالانوار، ج 24، ص 166)
12 - نماز آخرین توصیه انبیاء
قال الصادق - علیه السلام -:
احب الاعمال الى الله -
عز و جل - الصلوة و هى اخر وصایا الانبیاء ؛
نماز، بهترین کارها نزد
خداوند و آخرین وصیتهاى پیامبران الهى است .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص
397)
13 - جایگاه نماز
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
موضع الصلوة من الدین
کموضع ضع الراءس من الجسد ؛
جایگاه نماز در دین ،
مانند جایگاه سر در بدن است .
(کنزالعمال ، ج 7، حدیث
18972)
14 - سیماى دین
قال على - علیه السلام -:
لکل شى ء وجه و وجه
دینکم الصلاة ؛
هر چیزى داراى سیماست ،
سیماى دین شما نماز است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 227)
15 - توجه خدا به نمازگزار
قال الباقر - علیه السلام -:
ذکر الله لاهل الصلاة
اکبر من ذکرهم ایاه ؛ الاترى انه یقول : ((اذکرونى اذکرکم )) ؛
یاد خدا براى اهل نماز،
بالاتر از یاد آنها از خداست ؛ آیا نمى بینى که خداوند مى فرماید: ((مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم )).
(بحارالانوار، ج 82، ص 199)
16 - نماز نور چشم و محبوب پیامبر (ص )
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
یا اباذر!ان الله جعل
قرة عینى فى الصلوة و حببها الى کما حبب الى الجائع ، الطعام و الى الظمان ، الماء
و ان الجائع اذا اکل شبع و ان الظمان اذا شرب روى و انا لااشبع من الصلوة ؛
اى ابوذر!همانا خداوند
نور چشم مرا در نماز قرار داده و نماز را محبوب من نمود ؛ همان گونه که طعام را
براى گرسنه و آب را براى تشنه .گرسنه با خوردن سیر، و تشنه با نوشیدن سیراب مى
گردد، اما من هرگز از نماز سیر نمى شومساءله
(بحارالانوار، ج 77، ص 77،
مستدرک الوسایل ، ج 1، ص 174)
17 - وصیت امیرالمؤ منین (ع )
قال على - علیه السلام -:
الله ، الله فى الصلوة
، فانها عمود دینکم ؛
خدا را، خدا را درباره
نماز ؛ چرا که ستون دین شماست .
(نهج البلاغه ، نامه ها، ص
47)
18 - کلید بهشت
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة مفتاح الجنة ؛
نماز کلید بهشت است
.
(نهج الفصاحه ، حدیث
1588)
19 - نماز و دین
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
و اما الصلوة فانه
لاخیر فى دین ، لا صلوة فیه ؛
اما نماز، همانا در دینى
که نماز نداشته باشد، خیرى نیست .
(سیره ابن هشام ، ج 3 - 4،
ص 504)
20 - محافظت از نماز
قال على - علیه السلام -:
تعاهدوا امر الصلوة و
حافظوا علیها و استکثروا منها ؛
نماز را مراعات کنید و
محافظت کنید آن را، و آن را زیاد به جا آورید.
(میزان الحکمه ، ج 5، ص
402، نهج البلاغه ، خطبه 199)
21 - بهترین واجبات
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
ان افضل الفرائض بعد
المعرفة الصلاة ؛
بهترین واجبات پس از
شناخت (خدا) نماز است .
(تفسیر ابوالفتح ، ج 1، ص
102)
22 - بهترین عمل
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
ما عمل ابن ادم شیئا
افضل من الصلاة و صلاح ذات البین و خلق حسن ؛
فرزند آدم (انسان ) هیچ
عملى انجام نمى دهد که بهتر از نماز و آشتى دادن مردم و خوش اخلاقى باشد.
(نهج الفصاحه ، ص 547،
حدیث 2651)
23 - تداوم نماز و انتظار
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
لایزال العبد فى صلوة
ماانتظر الصلوة ؛
بنده مادام که منتظر نماز
است در حال نماز است .
(نهج الفصاحه ، ص 527،
حدیث 2538)
24 - نماز، بهترین عمل
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلاة خیر موضوع فمن
شاء استقل و من شاء استکثر ؛
نماز بهترین چیزى است که
مقرر شد، پس هر که خواهد کم بخواند و هر که خواهد زیاد کند.
(جامع احادیث الشیعه ، ص 4
و 6.بحارالانوار، ج 82، ص 308)
25 - نماز نورى از خدا
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلاة نورالمؤ من و
الصلاة نور من الله ؛
نماز نور مؤ من است و
نماز نورى از خداوند است .
(جامع احادیث الشیعه ، ص 4
و 15)
26 - روشنایى چشم پیامبر (ص )
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
قرة عینى فى الصلاة ؛
روشنى چشم من در نماز است .
(نهج الفصاحه ، ص 283،
حدیث 1343، بحارالانوار، ج 82، ص 193)
27 - نماز و خدمت
قال الصادق - علیه السلام -:
ان طاعة الله خدمته من
الارض فلیس شى ء من خدمته یعدل الصلاة ؛
پیروى و اطاعت از
پروردگار خدمت کردن به او در زمین است و هیچ چیز در خدمت به پروردگار معادل نماز
نیست .
(میزان الحکمه ، ج 5، ص
318)
28 - حقیقت نماز
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
مثل الصلاة مثل عمود
الفسطاط، اذاثبت العمود ثبتت الاطناب و الاوتاد و الغشاء، و اذا انکسر العمود لم
ینفع وتد و لاطنب و لاغشاء ؛
مثل نماز مانند مثل ستون
خیمه است ، هرگاه ستون ثابت باشد طنابها و میخها و پرده ها ثابت و سودمند خواهند
بود و هرگاه ستون بشکند و در هم فرو ریزد، نه میخ نافع است و نه ریسمان سودى دارد
و نه پرده اى اثرى خواهد داشت .
(من لایحضره الفقیه ، ج 1،
شماره 639)
29 - نخستین سؤ ال در روز قیامت
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
حافظوا على الصلوات
الخمس فان الله - عزوجل - اذا کان یوم القیامة یدعوا العبد فاول شى ء
یساءل عنه ، الصلاة فان جاءبها تامة و الا زخ به فى النار ؛
نمازهاى پنج گانه را
محافظت کنید، زیرا روز قیامت که مى شود خداوند بنده اش را فرا مى خواند و نخستین
چیزى که از او مى پرسد نماز است ، اگر آن را به طور کامل انجام داده باشد، (به
بهشت مى رود) و گرنه در آتش افکنده مى شود.
(بحارالانوار، ج 82، ص
201، جامع الاخبار، ص 86 و 87)
30 - بهترین اعمال در قیامت
قال الصادق - علیه السلام -:
ان افضل الاعمال عند
الله یوم القیامة ، الصلوة ؛
همانا بهترین عمل در روز
قیامت نزد خداوند، نماز است .
(مستدرک الوسائل ، ج 3، ص
7)
31 - نماز، روش پیامبران
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلاة من شرایع الدین
، و فیها مرضاة الرب - عزوجل - فهى منهاج الانبیاء ؛
نماز از سنتهاى دین ، و
مایه خشنودى پروردگار و راه و روش پیامبران است .
(جامع احادیث الشیعه ، ج
4، ص 22، بحارالانوار، ج 82، ص 231)
32 - توجه خدا به نمازگزار
قال الباقر - علیه السلام -:
اذا احرم العبد فى
صلاته ، اقبل الله علیه بوجهه و یوکل به ملکا یلتقط القران من فیه التقاطا، فان
اعرض الله عنه و وکله الى الملک ؛
آن گاه که بنده در نمازش
تکبیرة الاحرام گفت ، خداوند به او روى مى کند و فرشته اى را ماءمور او مى سازد که
آیات قرآن را از دهان او بر مى چیند.اگر اعراض کرد، خداوند از او روى مى گرداند و
او را به فرشته واگذارد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 332)
33 - سهم اسلام
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
...و اسهم الاسلام ثلاثة : الصلوة و الصوم و الزکوة
؛
بهره اسلام براى شما سه
چیز است : نماز، روزه ، و زکات .
(نهج الفصاحه ، ص 244،
حدیث 1212)
34 - نماز، سفره الهى
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الا ان الصلاة مادبة
الله فى الارض قد هناها لاهل رحمته فى کل یوم خمس مرات ؛
آگاه باشید نماز سفره
گسترده خدا در زمین است که خداوند آن را روزى پنج بار براى اهل رحمتش (افراد
شایسته رحمت ) گوارا نموده است .
(مستدرک الوسایل ، ج 1، ص
170)
35 - مثل نماز
قال الباقر - علیه السلام -:
انما مثل الصلاة
لصاحبها، کمثل رجل دخل على ذى سلطان فانصت له حتى فرغ من حاجته ، و کذلک المرء
المسلم باذن الله - عزوجل - مادام فى الصلاة لم یزل الله - عز و جل - ینظر الیه حتى
یفرغ من صلاته ؛
همانا مثل نماز براى
نمازگزار، مثل مردى است که برسلطانى وارد گردد و اظهار حاجت کند ؛ پس آن شخص سلطان
، ساکت و آماده استماع سخنان صاحب حاجت گردد تا اینکه از درخواستش فارغ شود،
همچنین است نمازگزار مسلمان تا هنگامى که به نماز ایستاده ، خداوند نظر مرحمتش را
از او قطع نخواهد کرد و انوار الهى شامل اوست تا وقتى که از نمازش فارغ گردد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 231)
36 - نماز روش انبیاء
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة منهاج الانبیاء؛
نماز راه و روش انبیاء
است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 231)
37 - محبوبترین اعمال
قال على - علیه السلام -:
احب الاعمال الى الله
الصلاة ؛
محبوبترین اعمال نزد
خداوند، نماز است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 233)
38 - ماهیت نماز
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
...لان الصلاة تسبیح و تهلیل و تحمید و تکبیر و
تمجید و تقدیس و قول و دعوة ؛
چون نماز، تسبیح ، تهلیل
، تحمید، تکبیر، تمجید، تقدیس ، قول ، و دعوت به حق است .
(جامع احادیث الشیعه ، ج
4، ص 22. بحارالانوار، ج 82، ص 232)
39 - جایگاه نماز نزد خدا
اوحى الله الى نبیه ،
موسى - علیه السلام - علیک بالصلوة فانها بمکان و لها عندى عهد وثیق ؛
خداوند به حضرت موسى (ع )
وحى نمود: بر تو باد نماز، پس همانا نماز داراى مکان رفیعى و پیمان محکمى پیش من
است .
(کلمة الله ، ص 257)
40 - زائر پروردگار
قال على - علیه السلام -:
المنتظر وقت الصلاة بعد
العصر، زائر الله و حق على الله - عزوجل - ان یکرم زائره و یعطیه ما سال ؛
هر مسلمانى که منتظر وقت
نماز، بعد از عصر است ، زائر پروردگار مى باشد و بر عهده خداوند عزیز و جلیل است
که زائر خود را گرامى بدارد و به او هر چه را که خواهد عطا فرماید.
(الخصال باب الثلاثه ،
حدیث 127. جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 78)
41 - نماز، راءس اسلام
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلاة راءس الاسلام ؛
نماز (به منزله ) راءس
اسلام است .
(بحارالانوار، ج 17، ص
127.میزان الحکمه ، ج 5، ص 367)
42 - آخرین سفارش رسول خدا (ص )
قال الصادق - علیه السلام -:
علیک بالصلاة !فان اخر
ما اوصى به رسول الله و حث علیه الصلاة ؛
بر تو باد به نماز! زیرا
آخرین چیزى که رسول خدا (ص ) به آن سفارش نمود (وانسان ) را بر انجام آن تاءکید نمود، نماز بود.
(بحارالانوار، ج 84، ص 236)
43 - فریاد ابلیس از نمازگزار
قال على - علیه السلام -:
ان العبد اذا سجد نادى
ابلیس : یا ویله اطاع و عصیت و سجد و ابیت ؛
وقتى که بنده اى سجده
کرد، ابلیس فریاد مى زند واى بر من !او اطاعت کرد، ولى من معصیت کردم ، او سجده
کرد و من از این عمل سرباز زدم .
(بحارالانوار، ج 82، ص 233)
44 - نماز، بهترین عبادت
قال الرضا - علیه السلام -:
ان الصلوة افضل العبادة
لله :
همانا، نماز بهترین عبادت
براى خداست .
(جامع احادیث الشیعه ، ج
4، ص 50)
45 - نماز، نیکوترین صورت خلق
قال الرضا - علیه السلام -:
ان الصلوة احسن صورة
خلقها الله ؛
به درستى نماز نیکوترین
صورتى است که خدا آن را خلق کرد.
(جامع احادیث الشیعه ، ج
4، ص 50)
46 - سفارش اکید براى نماز
فیما اوصى به امیرالمؤ
منین - علیه السلام - عند وفاته : الصلوة ، الصلوة ، الصلوة ؛
در آن چیزى که امیرالمؤ
منین (ع ) هنگام وفاتش وصیت کرد، این بود: نماز، نماز، نماز.
(مستدرک الوسائل ، ج 1،
173)
47 - ارزش نماز
قال الصادق - علیه السلام -:
اذا قام المصلى الى
الصلوة ، نزلت علیه الرحمة من اعنان السماء الى اعنان الارض و حفت به الملائکة و:
اداه ملک لو یعلم هذا المصلى ما فى الصلاة ما انفتل ؛
هنگامى که انسان به نماز
ایستاد، رحمت خدا از آسمان بر او نازل مى شود و ملائکه اطرافش را احاطه مى کنند و فرشته
اى مى گوید: اگر این نمازگزار ارزش نماز را مى دانست هیچ گاه از نماز منصرف نمى شد.
(اصول کافى ، ج 3، ص 265)
48 - علامت عامل دین
قال الصادق - علیه السلام -:
قال لقمان لابنه : لکل
شى ء علامة یعرف بها و یشهد علیها و ان للدین ثلاث علامات : العلم و الایمان و
العمل به ، (الى ان قال ) و للعامل ثلاث علامات الصلوة و الصیام و الزکوة ؛
حضرت لقمان به فرزندانش
فرمود: براى هر چیزى علامتى است که به وسیله آن علامت شناخته مى شود و به او شهادت
داده مى شود، به درستى که براى دین سه علامت است : 1 - علم 2 - ایمان ، 3 - عمل به
ایمان ، تا آن جا که فرمود: براى عامل به دین سه علامت است : 1 - نماز 2 - روزه ،
3 - زکات .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص
183)
49 - باعث نجات انسان
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
نجوا انفسکم اعملوا و
خیر اعمالکم الصلوة ؛
خود رآموزشى از عذاب الهى
) نجات دهید، و عمل کنید، که بهترین اعمال شما نماز است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص
175)
50 - قوام اسلام
قال على - علیه السلام -:
اوصیکم بالصلوة التى هى
عمود الدین و قوام الاسلام فلا تغفلوا عنها ؛
سفارش مى کنم شما را به
نمازى که ستون دین و قوام اسلام است ؛ پس از نماز غافل نشوید.
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص
172)
51 - باقیات صالحات
عن ادریس القمى :
سئلت ابا عبدالله -
علیه السلام - عن الباقیات الصالحات ، فقال : هى الصلوة فحافظوا علیها ؛
(ادریس قمى میگوید:) از
امام صادق (ع ) در مورد باقیات و صالحات سؤ ال کردم ، امام فرمود: آن نماز است ،
پس محافظت بر نماز کنید.
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص
172)
52 - برترى نماز
قال الصادق - علیه السلام -:
اما انه لیس شى ء افضل
من الحج الا الصلوة ؛
به درستى که هیچ عملى
بالاتر از حج نیست ، مگر نماز.
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 26)
53 - سؤ ال در قیامت
قال الصادق - علیه السلام -:
ان اول ما یسئل عنه
العبد اذا وقف بین یدى الله - عز و جل - الصلوات المفروضات و عن الزکاة
المفروضة و عن الصیام المفروض ، و عن الحج المفروض و عن ولایتنا اهل البیت ؛
وقتى بنده (فرداى قیامت )
در مقابل خداى عز و جل قرار گرفت ، اولین چیزى که از او سؤ ال مى کنند، نمازهاى
واجب ، زکات واجب ، روزه واجب ، حج واجب و ولایت ما اهل بیت است .
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 90)
54 - نماز، عطیه الهى
قال الرضا - علیه السلام -:
(الصلوة ) صلة الله للعبد بالرحمة ؛
نماز عطیه و احسانى است
از طرف خداوند براى بنده ، که از راه رحمت و عنایت بخشیده است .
(بحارالانوار، ج 84، ص 246)
55 - نماز، نشانه دین
قال على - علیه السلام -:
و اقام الصلاة فانها
الملة ؛
برپا داشتن نماز، نشانه
اصلى دین است .
(نهج البلاغه ، خطبه 110)
56 - راءس دین
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة راءس الدین ؛
نماز (به منزله ) سر دین
است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص
184)
57 - اولین سؤ ال از انسان
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
اول ما یساءلون عنه
الصلوات الخمس ؛
اولین چیزى که از انسانها
سؤ ال مى شود، نمازهاى پنج گانه است .
(کنزالعمال ، ج 7، حدیث
18859)
58 - نخستین عملى که بالابرده مى شود
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
اول ما یرفع من اعمالهم
الصلوات الخمس ؛
اولین عملى که از انسانها
بالابرده مى شود، نماز پنج گانه است .
(کنز العمال ، ج 7، حدیث
18899)
59 - نماز، موجب گشایش مشکل
فى مکارم الاخلاق
:
عن ابى عبیدة الخداء
قال : کنت مع الباقر - علیه السلام - فضل بعیرى ، فقال - علیه السلام - صل رکعتین
ثم کما اقول : اللهم راد الضالة ، مادئا من الضلالة رد على ضالتى فانها من فضلک و
عطائک ، ثم قال - علیه السلام -: یا ابا عبیدة تعال فارکب مع ابى جعفر - علیه
السلام - فلما یسرنا اذا سواد على الطریق فقال - علیه السلام -: یا ابا عبیدة !
هذا بعیر فاذا هو بعیرى ؛
ابى عبیده خداء گفت : با
حضرت باقر (ع ) بودم ، مرکبم گم شد.امام - علیه السلام - فرمود: دو رکعت نماز بگذار و بعد
بگو: خداوند!تو که گمشده را باز مى گردانى ، و از گمراهى به هدایت مى آورى گمشده
ام را به من بازگردان که آن از احسان و بخشش توست ، بعد امام (ع ) فرمود: اى
اباعبیده !پیش آى و سوار شو.با حضرت سوار شدم ، همچنان که راه مى پیمودم در راه یک
سیاهى به چشم ما خورد، امام (ع ) فرمود: این شتر توست .چون دقت کردم دریافتم که شتر من است .
(مکارم الاخلاق ، ص 259)
60 - بهترین عمل بنده
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة من افضل اعمال
العباد ؛
نماز از بهترین اعمال
بندگان است .
(مستدرک الوسائل ، ج 1، ص
184)
61 - نور نماز
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة نور ؛
نماز، روشنى است .
(میزان الحکمه ، ج 10، ص
234)
62 - ریزش گناهان با نماز
عن سلمان الفارسى قال :
کنا مع رسول الله صلى
الله علیه و اله فى ظل شجرة فاخذ غصنا منها فنفضه فتساقط ورقه ، فقال الا تسالونى
عما صنعت ؟فقالوا اخبرنا یا رسول الله .قال : ان العبد المسلم اذا قام الى الصلوة
تحاطت خطایاه کما تحاطت ورق هذه الشجرة ؛
از سلمان فارسى نقل شده
گوید: با پیامبر خدا (ص ) در سایه درختى بودیم ، یک شاخه از آن برداشت و آن را
تکان داد تا برگهاى آن ریخت ، سپس فرمود: آیا از آن چه کردم نمى پرسید: عرض کردند:
یا رسول الله !به ما خبر بده ، فرمود: همانا بنده مسلمان هرگاه که به نماز قیام مى
کند گناهان او ریخته مى شود، همان طور که برگ این درخت ریخته شد.
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 30)
63 - زیادى خواب ، سبب قلت نماز
قال عیسى بن مریم - علیه
السلام -:
یا بنى اسرائیل
لاتکثروا الاکل فانه من اکثر الاکل اکثر النوم و من اکثر النوم اقل الصلاة و من
اقل الصلاة کتب من الغافلین ؛
اى بنى اسرائیل در خوردن
زیاده روى نکنید، همانا محصول زیاد خوردن بسیار خوابیدن است و هر کس بسیار بخوابد،
نماز و عبادتش کم خواهد بود و آن گاه در زمره غافلان به شمار خواهد آمد.
(تنبیه الخواطر و نزهة
النواظر، ص 38)
64 - تاءثیر زیاد سجده کردن
جاء رجل الى رسول الله -
صلى الله علیه وآله - فقال :
ادع الله ان یدخلنى
الجنة ، فقال : اعنى بکثرة السجود ؛
مردى به حضور پیامبر اسلام
(ص ) آمد و عرض کرد: دعا کن خدا مرا به بهشت داخل کند، فرمود: مرا با زیادى سجده
کردن همراهى کن .
(وسائل الشیعه ، ج 30، ص
30)
65 - نماز، ستون دین
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
ان عمود الدین الصلاة ،
و هى اول ما ینظر فیه من عمل ابن ادم فان صحت نظر فى عمله ، و ان لم تصح لم ینظر
فى بقیة عمله ؛
همانا ستون دین نماز است
، و آن اول چیز است که به آن از عمل فرزند آدم رسیدگى مى شود. اگر صحیح باشد، به
سایر عمل رسیدگى مى شود و اگر صحیح نباشد، به سایر عملهاى او توجهى نمى شود.
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 23)
66 - دو رکعت نماز و بخشش گناهان
قال الصادق - علیه السلام -:
من صلى رکعتین یعلم ما
یقول فیهما انصرف و لیس بینه و بین الله - عز و جل - ذنب الا غفره له ؛
هر کس دو رکعت نماز
بخواند وبداند چه مى گوید، از نماز فارغ مى شود، در حالى که میان او و میان خداى
عز و جل گناهى نیست ، مگر خداوند براى او مى بخشد.
(بحارالانوار، ج 84، ص
240، اصول وافى ، ج 2، ص 100)
67 - نماز براى وحشت قبر
قال الباقر - علیه السلام -:
وقف ابوذر - رحمة الله
علیه - عند حلقة باب الکعبة فوعظ الناس ، ثم قال : حج حجة لعظائم الامور، و صم
یوما لزجرة النشور، و صل رکعتین فى سواد اللیل لوحشة القبور ؛
ابوذر خدا رحمتش کند،
درکنار در کعبه ایستاد و به مردم پند داد، سپس گفت : حجى براى کارهاى بزرگ به جا آور و براى
راندن و خروش رستاخیز روزه بگیر، در تاریکى شب براى وحشت قبر دو رکعت نماز بخوان .
(بحارالانوار، ج 87، ص 160)
68 - سیماى مکتب
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة وجه دینکم ؛
نماز سیماى مکتب است .
(فروع کافى ، ج 1، ص 270)
69 - بسیار نماز بخوانید
قال على - علیه السلام -:
تعاهدوا امر الصلوة و
حافظوا علیها و استکثروا منها و تقربوا بها ؛
مراقب نماز خود باشید و
آن را حفظ کنیدو زیاد (نماز مستحبى ) بخوانید و به وسیله آن تقرب جویید.
(نهج البلاغه ، خطبه 190)
70 - وسیله سنجش
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
الصلوة میزان ؛
نماز وسیله سنجش است .
(پرتوى از اسرار نماز، ص
80)
71 - آخرین فریضه تا دم مرگ
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
ان اول ما فرض الله على
عباده الصلاة ، و اخر ما یبقى عند الموت الصلاة ، و اول ما یحاسب یوم القیمة
الصلاة ، فمن اجاب فقد سهل ما بعده و من لم یجب فقد اشتد ما بعده ؛
همانا اولین فریضه اى که
از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرین فریضه اى که تا دم مرگ از او
ساقط نمى گردد و وجوبش همچنان باقى است نماز است و اولین چیزى که بنده به آن در
روز قیامت محاسبه مى گردد، نماز است .پس اگر کسى جواب داد بعد از آن ، کار بر
اوآسان مى گردد و اگر جواب نداد، بعد از آن کار بر او سخت مى شود.
(لئالى الاخبار، ج 4، ص 8)
72 - نماز در سفر
قال على - علیه السلام -:
لایخرج فى سفر یخاف فیه
على دینه و صلاته ؛
در سفرى که مى ترسید بر
دینتان و نمازتان خارج نشوید.
(بحارالانوار، ج 10، ص
108.میزان الحکمه ، ج 4، ص 475)
73 - همت بر نماز
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
اظهر امر الاسلام کله
صغیرة و کبیرة و لکن اکثر همک الصلوة ؛
همه دستورات اسلام را از
کوچک و بزرگ آشکار کن ، ولى بیشتر همت تو درباره نماز باشد.
(بحارالانوار، ج 77، ص
129، روایت 33)
74 - چهار نیاز شیعه
قال الکاظم - علیه السلام -:
لاتستغنى شیعتنا عن
اربع : خمرة یصلى علیها، و خاتم یتختم به و سواک یستاک به و سبحة من طین قبر ابى
عبدالله - علیه السلام - ؛
پیروان ما از چهار چیز بى
نیاز نیستند:
1 - سجاده اى که بر روى آن
نماز خوانده شود.
2 - انگشترى که در انگشت باشد.
3 - مسواکى که با آن
دندآنهارا مسواک کنند.
4 - و تسبیحى از خاک مرقد
امام حسین (ع ).
(تهذیب الاحکام ، ج 6، ص
75)
75 - نماز برترین چیز بعد از توحید
سئلت اباعبدالله - علیه
السلام -:
عن افضل ما یتقرب به
العباد الى ربهم و احب ذلک الى الله - عز و جل - ما هو؟فقال : ما اعلم شیئا بعد
المعرفة افضل من هذه الصلاة الاترى ان العبد الصالح عیسى بن مریم قال : و اوصانى
بالصلاة ...؛
از امام صادق - علیه
السلام - پرسیدم : برترین چیزى که بندگان مى توانند به وسیله آن به درگاه خدا تقرب
جویند و محبوبترین آنها وى چیست ؟فرمود: پس از مسئله معرفت خدا برتر از این نماز
چیزى را سراغ ندارمساءله مگر ندیدى که بنده صالح خدا(حضرت مسیح ) گوید: خدا مرا به
نماز سفارش کرده ...
(بحارالانوار، ج 82، ص 209)
76 - اولین مساءله مورد بازجویى
عن الساباطى عن الامام
الصادق - علیه السلام - قال :
اول ما یسئل عن العبد
اذا وقف بین یدى الله - عز و جل - الصلوات المفروضات ، و عن الزکاة ، و عن الحج ،
و عن الجهاد، و عن ولایتنا اهل البیت ، فمن اقر بولایتنا اهل البیت ثم مات علیها،
قبلت صلاته و زکاته و صومه و حجه ؛
امام صادق (ع ) در پاسخ
عمار ساباطى فرمود: اولین چیزهایى که در پیشگاه خداوند متعال از انسان سؤ ال مى
شود: نمازهاى واجب ، زکات ، روزه ، حج ، جهاد، و ((ولایت ما اهل بیت )) است . و افزود: پس کسى که به ولایت ما اهل بیت ، اقرار و اعتراف دارد
و با این اعتقاد از دنیا برود، نماز، زکات ، روزه ، و حج وى مورد پذیرش خداوند
متعال قرارمى گیرد.
(معالم زلفى ، باب 98، ص
228)
77 - نماز، بهترین عمل
قال الصادق - علیه السلام -:
یا هشام ! افضل ما
یتقرب به العبد الى الله بعد معرفة به الصلوة و بر الوالدین و ترک الحسد و العجب و
الفخر ؛
بهترین وسیله اى که انسان
را به خداوند نزدیک مى سازد، بعد از خداشناسى ، نماز و نیکوکارى به پدرو مادر و
ترک رذیله هاى حسد و عجب و فخرفروشى است .
(تحف العقول ، ص 455)
78 - استقبال از نماز
قال رسول الله - صلى الله
علیه وآله -:
من عرف الله و عظمه منع
فانه من الکلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصیام و القیام ؛
کسى که خدا را شناخت و به
عظمتش پى برد، دهان خود را از سخن (بى مورد)، و شکم را از غذاى حرام باز
مى دارد، و به استقبال سختى روزه و نماز جهت دریافت پاداش و جلب رضایت حق مى شتابد.
(سفینة البحار، ج 2، ص 178)
79 - توجه خدا به نماز
فى الحدیث :
ان ربک یصلى یقول
: ((سبوح قدوس رب الملئکة و الروح )) ؛
همانا پروردگار تو نماز
مى گزارد و مى فرماید: ((منزه
و مقدس است پروردگار ملائکه و روح .))
(اصول کافى ، ج 2، ص 329)
80 - ارکان دین و ایمان
عن الصادق - علیه السلام - قال :
شهادة ان لا اله الا الله و ان محمدا رسول الله و الاقرار بماجاء من عند الله و اقامة الصلاة و ایتاء الزکاة و حج البیت و صوم رمضان و الولایة لنا و البراءة من عدونا و تکونوا مع الصدیقین ؛
(هشام بن عجلان مى گوید: به امام صادق (ع ) گفتم : درباره مساءله اى از شما مى پرسم که با احدى به غیر از شما در میان نخواهم گذاشت .(وى افزود) از شما سؤ ال مى کنم از ایمان : از پایین ترین درجه آن ، امام صادق (ع ) پاسخ داد:) ارکان دین و ایمان عبارت است از ((شهادت و اقرار به وحدانیت خدا، و رسالت محمد بن عبدالله (ص ) و اقرار بدانچه که از سوى خداوند متعال مقرر گشته است ، برپا داشتن نماز، پرداخت زکات ، حج خانه خدا، روزه ماه مبارک رمضان ، پذیرفتن ولایت ماو دشمنى با دشمنان ما ؛ و اینکه بکوشید تا با راستگویان باشید.(مراد از راستگویان ، ائمه معصومین و پیروان راستین آنهایند.
(بحارالانوار، ج 27، ص 53)
81 - دعاى فرشتگان
براى نمازگزار
قال الباقر - علیه السلام -:
ما من عبد من شیعتنا یقوم الى الصلوة الا اکتنفته بعدد من خالفه
ملائکة یصلون خلفه و یدعون الله - عز و جل - له حتى یفرغ من صلاته ؛
هیچ بنده اى از پیروان ما نیست که به نماز بایستد، مگر آن که به
اندازه مخالفینش ملائکه پشت سر او نماز مى خوانند و در پیشگاه خداوند متعال براى
او دعا مى کنند تا از نمازش فارغ شود.
(بحارالانوار، ج 82، ص 205)
82 - امتحان شیعه از
طریق نماز
عن الصادق - علیه السلام - قال :
امتحنوا شیعتنا عند ثلاث : عند مواقیت الصلاة کیف محافظتهم علیها،
و عند اسرارهم کیف حفظهم لها عند عدونا و الى اموالهم کیف مواساتهم لاخوانهم فیها
؛
شیعیان ما و پیروان ما را به سه مساءله امتحان کنید:
1 - اهمیت به اوقات نماز، که آیا اول وقت نماز را بر پاى مى دارند یا
خیر؟
2 - حفظ اسرار، یعنى در حفظ اسرار و مسائل محرمانه کوشا هستند یاخیر؟
3 - و از حیث توانمندیهاى مالى ، یعنى آیا در مال خود براى برادران
دینى سهمى قائلند و دست آنها را مى گیرند یا خیر؟
(خصال صدوق ، ج 1، ص 103)
83 - بهترین شیوه
زندگى
قال الرضا - علیه السلام -:
ان الصلوة افضل العبادة لله و هى احسن صورة خلقها الله من اداها
بکمالها و تمامها فقد ادى واجب حقها و من تهاون فیها ضرب بها وجهه ؛
همانانماز بهترین شیوه بندگى خداست و آن زیباترین شکلى است که
خداوند آن را آفریده ، پس کسى که به طور کامل و تمام آن را به جا آورد حق واجب آن
را ادا کرده و کسى که در انجام آن کوتاهى کند خدا آن را به صورتش مى زند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 246)
84 - وصف نماز معراج
عن العلل باسناده عن اباعبدالله - علیه السلام - فى حدیث طویل یصف صلوة
المعراج : قال انزل الله العزیز الجبار علیه محملا من نور فیه اربعون نوعا من
انواع النور کانت محدقة حول العرش عرشه تبارک و تعالى تغشى ابصار الناظرین .اما
واحد منها فاصفر ؛ فمن اجل ذلک اصفرت الصفرة ، و واحد منها احمر ؛ فمن اجل ذلک
احمرت الحمرة .الى
ان قال : فجلس فیه ثم عرج به الى السماء الدنیا فنفرت الملائکة الى اطراف السماء
ثم خرت سجدا فقالت : سبوح قدوس ربنا و رب الملائکة و الروح ، ما اشبه هذا النور بنور
ربنا!فقال جبرئیل : الله اکبر، الله اکبر.فسکت الملائکة و فتحت السماء و اجتمعت
الملائکة ؛ ثم جائت و سلمت على النبى - صلى الله علیه وآله - افواجا، ثم قالت : یا
محمد کیف اخوک ؟قال : بخیر.قالت فان ادرکته فاقراه منا السلامساءله فقال النبى -
صلى الله علیه وآله -: اتعرفونه ؟فقالوا: کیف لم نعرفه و قد اخذ الله - عزوجل - میثاقک و میثاقه
منا....؛
از کتاب علل الشرایع نقل شده است به سندى که آورده از امام صادق (ع ) در حدیثى بلند که در آن
نماز معراج را وصف مى فرماید ؛ روایت کرده که فرمود: خداوند عزیز جبار بر پیامبر، محملى
از نور فرو فرستاد که چهل نوع از انواع نور در آن بود که گرداگرد عرش خداوند تبارک
و تعالى را احاطه کرده بودند آن سان که دیدگان بینندگان را خیره مى ساختند.یکى از
آن نورها نور زرد بود، و به این جهت زردى ، زرد شد ؛ و یکى ازنورها سرخ بود، به
این سبب سرخى ، سرخ شد.تا اینکه فرمود: پس پیامبر (ص ) در آن بنشست و سپس به آسمان
دنیا عروج کرد ؛ پس ملائکه به اطراف آسمان گریختند و سپس به سجده افتادند و گفتند: ((منزه
و مقدس است پروردگار ما و پروردگار ملائکه و روح ؛ این نور چه قدر به نور پروردگار
ما شبیه است !پس جبرئیل گفت : ((الله
اکبر))
پس ملائکه ساکت شدند و آسمان گشوده شد و ملائکه مجتمع گشته ؛ سپس
آمدند و گروه گروه بر پیامبر (ص ) سلام کردند و سپس گفتند: ((اى
محمد! برادرت
چگونه است ؟))
فرمود: ((خوب
است )).گفتند: ((چون
او را دیدى از جانب ما سلامش برسان )) پس پیامبر (ص ) فرمود:
آیا او را مى شناسید؟گفتند: ((چگونه
نشناسیمش در حالى که خداوند عزوجل براى تو و او از ما پیمان گرفته است .))
(بحارالانوار، ج 18، ص 354)
85 - جایگاه والاى
نماز
قال على - علیه السلام -:
ما اهمنى ذنب امهلت بعده حتى اصلى رکعتین ، و اسال الله العافیة ؛
از آن گناه پروایى ندارم که پس از آن فرصت یابم دو رکعت نمازگزارم
و از خدا عافیت وسلامتى بطلبم .
(نهج البلاغه ، فیض الاسلام ، ص 1230)
86 - مثل نماز
قال الباقر - علیه السلام -:
الصلاة عمود الدین ، مثلها کمثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود ثبتت
الاوتاد الاطناب و اذا مال العمود و انکسر لم یثبت وتد و لاطنب ؛
نماز ستون دین است ، مثل نماز همانند عمود و ستون خیمه است که
هرگاه ستون ثابت باشد طنابها و میخها و پرده آن ثابت است .هنگامى که ستون آن کج و
شکسته شود هیچ کدام از آنها استوار نمى ماند.
(بحارالانوار، ج 82، ص 218.میزان الحکمه ، ج 5، ص 369)
87 - نماز، عامل غبطه
مردگان
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ما من لیلة الا و ملک الموت ینادى یا اهل القبور لمن تغبطون الیوم
....فیقول الموتى : انما نغبط المؤ منین فى مساجدهم لانهم یصلون و لا نصلى ...؛
هر شب فرشته مرگ ندا مى کند: اى اهل قبور!نسبت به چه کسى غبطه مى
خورید؟.. مردگان در جواب گویند: ما به مؤ منانى غبطه مى خوریم که در مساجد نماز مى
خوانند در حالى که ما نماز نمى خوانیم .
(ارشاد القلوب ، ص 65)
88 - نماز نگهبان
الهى
قال الصادق - علیه السلام -:
ان الصلوة حجرة الله فى الارض ؛
همانا نماز نگهبان الهى در زمین است .
(بحارالانوار، ج 78، ص 199)
89 - زن و نماز
قال على - علیه السلام -:
معاشر الناس ، ان النساءنواقص الایمان ...فاما نقصان ایمانهن فقعود
هن عن الصلوة و الصیام ؛
اى مردم زنان نسبت به مردان ایمان کمترى دارند، و دلیل بر کمتر
بودن ایمان آنها این است که در ایام عادت از نماز و روزه باز نشسته مى شوند.
(نهج البلاغه ، فیض الاسلام ، ص 179)
90 - محبوبترین اعمال
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
ان احب الاعمال الى الله - عز و جل - الصلاة و البر و الجهاد ؛
همانا محبوبترین اعمال در نزد خداوند: نماز، نیکى کردن و جهاد در
راه خداست .
(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 27)
91 - نماز در خفا
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
صلاة الرجل تطوعا حیث لایراه الناس تعدل صلاته على اعین الناس
خمسا و عشرین ؛
نماز مرد که به دلخواه درجایى که مردم او را نبینند به جاآورد،
برابر بیست و پنج نماز است که در برابر چشم مردم انجام دهد.
(نهج الفصاحه ، م 1848، ص 391)
92 - عامل علو درجه
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
بالصلاة یبلغ العبد الى الدرجة العلیاء لان الصلاة تسبیح و تهلیل و
تحمید و تکبیر و تمجید و تقدیس و قول و دعوة ؛
به وسیله نماز بنده به درجه عالى و مقام والا مى رسد، زیرا نماز
تسبیح و تهلیل و تحمید و تکبیر و تمجید و تقدیس الهى است ، نماز قول حق و دعوت به
سوى حق مى باشد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 232.جامع احادیث الشیعه ، ج 4، ص 22)
93 - خواب با علم
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
نوم على علم خیر من صلاة على جهل ؛
خواب با علم بهتر از نماز با جهل است .
(نهج الفصاحه ، م 3140، ص 633)
94 - اجر نماز، پس از
مرگ
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة انس فى قبره و فراش تحت جنبه و جواب لمنکر و نکیر ؛
نماز مونس (نمازگزار) در قبر، فراش نیکو در زیرش ، و پاسخ نمازگزار
براى نکیر و منکر مى باشد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 232)
95 - زاد و توشه مؤ
من
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة زاد للمؤ من من الدنیا الى الاخرة ؛
نماز زاد و توشه مؤ من در دنیا براى آخرت مى باشد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 232)
96 - عوامل رستگارى
قال الصادق - علیه السلام -:
المنجیات : اطعام الطعام و افشاء السلام و الصلاة باللیل و الناس
نیام ؛
عوامل رستگارى : اطعام کردن ، آشکار سلام کردن ، نماز شب خواندن در
حالى که مردم آرمیده اند.
(محاسن برقى ، ص 387)
97 - موجب اجابت دعا
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة اجابة للدعاء و قبول للاعمال ؛
نماز موجب اجابت دعا و قبولى اعمال است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 1)
98 - سلاح مؤ من
قال رسول الله - صلى الله علیه وآله -:
الصلاة سلاح على الکافر ؛
نماز سلاح مؤ من علیه کافر است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 56 و 231)
منبع: جامع آیات و احادیث موضوعى نماز (جلد اول) عباس عزیزى
